Khởi động xây dựng Luật Tài nguyên nước sửa đổi đảm bảo an ninh nguồn nước

Mai Đan | 28/06/2022, 23:37

(TN&MT) - Qua hơn 9 năm thực hiện, Luật Tài nguyên nước năm 2012 đã góp phần tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức, hành động của toàn xã hội về bảo vệ, khai thác sử dụng tài nguyên nước; tài nguyên nước được quản lý, sử dụng hiệu quả, bền vững hơn, mang lại nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, quá trình thực thi cũng bộc lộ những tồn tại, hạn chế cần thiết phải sửa đổi, bổ sung để đảm bảo an ninh nguồn nước quốc gia.

dsc_0877(2).jpg
Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành phát biểu tại Hội thảo

Đó là nhận định của Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành tại Hội thảo khởi động xây dựng Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) do Bộ TN&MT và Ngân hàng Thế giới (WB) đồng tổ chức vào chiều 28/6 tại Hà Nội.

Xây dựng, hoàn thiện Luật Tài nguyên nước trên mục tiêu cơ bản

Thứ trưởng Lê Công Thành cho biết: Sớm nhận thức được tầm quan trọng của an ninh nguồn nước đối với phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc gia, Việt Nam đã ban hành Chiến lược tài nguyên nước quốc gia và xây dựng đồng bộ hệ thống chủ trương, chính sách, pháp luật với Luật Tài nguyên nước năm 2012 và 63 văn bản quy định chi tiết để hướng dẫn thi hành, triển khai Luật.

Thực tế đòi hỏi chúng ta cần phải tạo lập hành lang pháp lý đồng bộ, thống nhất, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo đảm minh bạch, đồng bộ để có khả năng vốn hóa nguồn lực tài nguyên, phân bổ hợp lý và sử dụng có hiệu quả; khắc phục các chồng chéo, xung đột pháp luật nhằm quản lý, bảo vệ tài nguyên nước, góp phần quan trọng trong phát triển bền vững kinh tế - xã hội của đất nước, đảm bảo an ninh tài nguyên nước quốc gia.

dsc_0910.jpg
Bà Carolyn Turk, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Để đạt được các mục tiêu này, Thứ trưởng Lê Công Thành đề nghị các cơ quan, đơn vị được giao trách nhiệm chủ trì, sửa đổi Luật Tài nguyên nước trên cơ sở ý kiến của các cơ quan, tổ chức, các chuyên gia trong và ngoài nước trao đổi, thảo luận, đóng góp ý kiến để xây dựng, hoàn thiện Luật Tài nguyên nước trên một số nguyên tắc, quan điểm và mục tiêu cơ bản.

Theo đó, thể chế hóa được quan điểm tài nguyên nước là tài nguyên đặc biệt quan trọng, thiết yếu, do Nhà nước thống nhất quản lý; lấy tài nguyên nước là yếu tố cốt lõi, là cơ sở cho việc hoạch định chiến lược, chính sách, quy hoạch phát triển vùng, lưu vực.

Đồng thời, các quy định của Luật phải bảo đảm phù hợp với Hiến pháp, đồng bộ với các pháp luật chuyên ngành liên quan và phù hợp với các điều ước quốc tế về tài nguyên nước mà Việt Nam đã ký kết hoặc tham gia; khắc phục các chồng chéo, xung đột pháp luật nhằm quản lý, bảo vệ tài nguyên nước.

dsc_0889.jpg
Quang cảnh Hội thảo

Ngoài ra, kế thừa các nội dung của Luật Tài nguyên nước năm 2012 đang phát huy hiệu quả; bãi bỏ các quy định bất cập; cập nhật, sửa đổi, bổ sung các quy định mới phù hợp với thực tiễn; nghiên cứu tích hợp các quy định về quản lý nước trong một bộ luật về nước để quản lý, kiểm soát, điều tiết toàn diện các vấn đề về nước trên cơ sở tổng hợp, thống nhất quản lý về tài nguyên nước. Những vấn đề cấp bách, đã rõ, được thực tiễn chứng minh và có sự thống nhất cao thì cần đề xuất ngay để quy định trong luật; những vấn đề tuy cấp bách, cần thiết nhưng là vấn đề mới, chưa có sự đồng thuận cao, có thể đề xuất thực hiện thí điểm.

Bên cạnh đó, thiết lập hệ thống hành lang pháp lý cho quản trị tài nguyên nước quốc gia hiện đại trên nền tảng công nghệ số; tiếp tục đổi mới thể chế, chính sách theo hướng xã hội hóa ngành nước, khuyến khích, thu hút các nguồn lực xã hội tham gia đầu tư khai thác sử dụng, bảo vệ, khôi phục nguồn nước bị suy thoái; phát triển kinh tế nước, coi sản phẩm nước là hàng hóa thiết yếu, được xác định giá và cần được quản lý, vận hành theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước.

WB cam kết hợp tác với Việt Nam giải quyết thách thức về nước

Một trong những vấn đề được các đại biểu đề cập đến nhiều tại hội thảo là thách thức về nước. Bà Carolyn Turk, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam nhận định: Việt Nam đã xây dựng một khuôn khổ pháp lý và chính sách toàn diện để quản lý tổng hợp tài nguyên nước dựa trên các lưu vực sông, đặc biệt là thông qua Luật Tài nguyên nước 2012 và các công cụ pháp lý hỗ trợ. Mặc dù, khuôn khổ này đã góp phần định hình cơ hội phát triển của đất nước, nhưng có một số mối đe dọa gia tăng đang gây áp lực lên nguồn tài nguyên nước, gây ra căng thẳng về kinh tế, xã hội và môi trường. Biến đổi khí hậu làm tăng rủi ro, gây nguy hiểm cho các khoản lợi nhuận và đầu tư trong quá khứ.

Theo bà, một trong những thách thức chính liên quan đến nước là “quá ít” - Việt Nam đang phải đối mặt với căng thẳng về nước ở các lưu vực sông quan trọng đóng góp 80% GDP của cả nước và điều này có thể trở nên tồi tệ hơn nếu các hành động thích hợp không được thực hiện. Cạnh tranh về tài nguyên nước càng trở nên trầm trọng hơn do năng suất sử dụng nước thấp trong các lĩnh vực sử dụng nước chính, và đặc biệt là nông nghiệp tưới tiêu.

“Quá bẩn” cũng là thách thức lớn liên quan đến nước. Cụ thể, ô nhiễm là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với nền kinh tế quốc gia, với tác động đến sức khỏe con người ước tính làm giảm GDP 3,5% vào năm 2035 nếu không có hành động nào. Phần lớn nước thải của Việt Nam vẫn chưa được xử lý trước khi thải vào các vùng nước - hiện chỉ có khoảng 50% hộ gia đình thành thị có kết nối với hệ thống thoát nước và chỉ khoảng 15% nước thải đô thị được xử lý. Ô nhiễm công nghiệp và nông nghiệp cũng là những nguyên nhân chính làm gia tăng các vấn đề về chất lượng nước.

“Quá nhiều” cũng là thách thức được bà Carolyn Turk đề cập đến. Việt Nam là một trong những quốc gia dễ chịu rủi ro nhất ở Đông Á và khu vực Thái Bình Dương, và biến đổi khí hậu đang làm tăng rủi ro và chi phí do hạn hán và lũ lụt. Các mối đe dọa khác bao gồm dòng chảy môi trường bị thu hẹp và việc khai thác nước ngầm không được kiểm soát dẫn đến cạn kiệt nguồn nước ngầm, xâm nhập mặn và sụt lún đất - tất cả đều có khả năng trở nên trầm trọng hơn do biến đổi khí hậu.

Theo phân tích gần đây của WB, mức độ gia tăng của các mối đe dọa liên quan đến nước có thể làm giảm khoảng 6% GDP của Việt Nam hàng năm vào năm 2035 nếu các hành động quyết định không được thực hiện.

“Việc sửa đổi Luật Tài nguyên nước 2012 là một bước quan trọng đầu tiên. Trong tương lai, Việt Nam phải hướng tới việc thực hiện có hiệu quả Luật Tài nguyên nước sửa đổi, bao gồm thông qua nâng cao năng lực, tài chính và đầu tư. WB cam kết tiếp tục hợp tác với Việt Nam để chuyển các quy định pháp luật thành hành động phối hợp nhằm giải quyết các thách thức hiện nay và tạo ra một Việt Nam đảm bảo nguồn nước”, bà Carolyn Turk nhấn mạnh.

dsc_0963.jpg
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Chia sẻ về tình hình triển khai Luật Tài nguyên nước 2012 tại địa phương, bà Cao Thị Lan Anh - Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Tài nguyên nước, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng cho rằng, trong gần 10 năm thực hiện Luật Tài nguyên nước 2012, thành phố Hải Phòng đã triển khai đồng bộ các quy định của Luật, đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực tế cũng thấy một số bất cập, vướng mắc, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung để bảo đảm phù hợp với thực tế hơn.

Theo đó, một số nội dung của Luật Tài nguyên nước và Nghị định số 201/2013/NĐ-CP không còn phù hợp với Luật Quy hoạch, Luật Thuỷ lợi, Luật Bảo vệ môi trường 2020, gây khó khăn cho việc tìm hiểu, nghiên cứu và áp dụng thực hiện. Thực tế tại Hải Phòng, có một số doanh nghiệp có nhu cầu trả lại Giấy phép tài nguyên nước (Khu công nghiệp Nomura, Khu công nghiệp VSIP…) nhưng hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục, hồ sơ trả lại giấy phép tài nguyên nước…

Do vậy, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng đề nghị sửa đổi, bổ sung các quy định về các giải pháp quản lý nước mưa, phòng chống ngập lụt đô thị, đồng thời, cần có cơ chế phối hợp giữa các tỉnh và quy định cụ thể về trách nhiệm quản lý, bảo vệ các nguồn nước liên tỉnh.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã nghe chia sẻ về báo cáo rà soát đánh giá Luật Tài nguyên nước 2012 và các khuyến nghị cho việc xây dựng Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) của WB. Ngoài ra, Cơ quan Phát triển Pháp và Tổ chức đối tác về nước Úc đã chia sẻ kinh nghiệm về quản lý tài nguyên nước tổng hợp, thống nhất theo lưu vực sông và quản lý hạn hán, thiếu nước và bảo đảm an ninh nguồn nước.

Thứ trưởng Lê Công Thành đánh giá, Hội thảo đã đưa ra nhiều kiến nghị cho việc xây dựng Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) trong thời gian sắp tới. Các ý tưởng, kinh nghiệm, giải pháp đã được đề xuất, kiến nghị góp phần nâng cao công tác quản lý tài nguyên nước nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, quyền, lợi ích của người dân, doanh nghiệp; xây dựng hệ thống chính sách pháp luật về tài nguyên nước một cách đồng bộ, tổng hợp, thống nhất, đảm bảo an ninh tài nguyên nước.

Thứ trưởng đề nghị, Cục Quản lý tài nguyên nước trên cơ sở nội dung thảo luận tại Hội thảo hôm nay, khẩn trương nghiên cứu, đề xuất và hoàn thiện các nội dung sửa đổi, bổ sung của Luật Tài nguyên nước, bảo đảm chất lượng, tiến độ, yêu cầu đặt ra. Đồng thời đề nghị các tổ chức quốc tế, các chuyên gia trong và ngoài nước bên cạnh hỗ trợ sửa đổi Luật Tài nguyên nước, trong thời gian tới tiếp tục có các chương trình, dự án hỗ trợ công tác quản lý, bảo vệ, phát triển tài nguyên nước ở Việt Nam.

Bài liên quan

(0) Bình luận
Nổi bật
Rừng mãi xanh nhờ… hương ước
(TN&MT) - Trong quan niệm của đồng bào dân tộc Cống, rừng là sinh mệnh, là nơi thần linh ngự trị. Bởi lẽ đó mà người Cống bản Lả Chà, xã Pa Tần của huyện Nậm Pồ (Điện Biên) yêu rừng như yêu bản.
Đừng bỏ lỡ
  • TP. Vinh (Nghệ An): Tất cả các mẫu nước sạch đều đạt yêu cầu
    Mới đây, vào ngày 06/9/2023, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An đã có báo cáo về kết quả giám sát chất lượng nước sạch sử dụng vào mục đích sinh hoạt tại các nhà máy nước cung cấp cho thành phố Vinh và các vùng phụ cận. Theo đó, tất cả 10/10 mẫu nước sạch đều đạt QCĐP 01:2021/NA.
  • Quảng Ngãi: Nhiều bất cập trong đầu tư công trình nước sạch
    Bằng nhiều nguồn kinh phí khác nhau, những năm qua tỉnh Quảng Ngãi đầu tư hàng trăm công trình nước sạch, mỗi công trình có kinh phí đầu ít nhất là 500 triệu đồng, thậm chí có những công trình hơn 10 tỷ đồng. Thế nhưng, vì nhiều lý do có hơn 90% các công trình cấp nước ở nông thôn không hoạt động hoặc hoạt động kém hiệu quả gây lãng phí.
  • Mù Cang Chải (Yên Bái): Nhanh chóng khắc phục kênh mương thuỷ lợi sau mưa lũ
    (TN&MT) – Sau khi bị ảnh hưởng do mưa lũ gây ra vào đầu tháng 8/2023, huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) đã tích cực phối hợp với các đơn vị tu sửa lại hệ thống kênh mương thuỷ lợi đảm bảo đủ nước cho bà con sản xuất vụ mùa.
  • Ninh Thuận: Thực hiện vận hành các hồ chứa trong mùa mưa lũ năm 2023
    (TN&MT) - Theo nhận định xu thế khí tượng thủy văn mùa mưa, bão, lũ năm 2023 của Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, trên các lưu vực sông cả nước sẽ có những diễn biến hết sức phức tạp, phạm vi ảnh hưởng do mưa bão rộng, đặc biệt là khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ, cảnh báo nguy cơ lũ lớn, lũ quét và sạt lở đất tại các tỉnh miền Trung trong thời gian từ tháng 9 đến tháng 11.
  • Để những mạch nguồn chảy mãi
    Việt Nam được dệt thêu bởi 3.450 sông, suối - tạo nên sự đa dạng cảnh sắc, con người và văn hóa độc đáo. Thế nhưng, sông ngòi - những mạch sống của các hệ sinh thái đang bị đầu độc bởi con người. Ngày nay, khó có thể kiếm được con sông nào giữ được một vài nét nguyên sơ.
  • Lạng Sơn: Đưa nước sạch đến với người dân vùng khó khăn
    (TN&MT) - Là tỉnh miền núi có mạng lưới sông suối, ao, hồ khá đa dạng với hơn 270 hồ chứa, trên 970 đập dâng các loại, tỉnh Lạng Sơn đã và đang triển khai nhiều giải pháp đảm bảo cấp nước an toàn cho khu vực nông thôn, góp phần tiết kiệm, giảm tỷ lệ thất thoát nước, bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân.
  • Đà Nẵng và Quảng Nam thống nhất đề nghị thành lập tổ chức quản lý lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn
    Sáng 29/8, UBDN TP. Đà Nẵng và UBND tỉnh Quảng Nam đồng tổ chức Hội thảo ký kết các văn bản làm cơ sở tiếp tục thử nghiệm ban điều phối quản lý tổng hợp tài nguyên nước lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn và vùng bờ Quảng Nam – Đà Nẵng.
  • Phù Yên (Sơn La): Tăng cường quản lý tài nguyên nước
    (TN&MT) - UBND huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La vừa ban hành Công văn số 1284/UBND-TNMT, về tăng cường công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước trên địa bàn huyện.
  • Luật hóa quy định bảo vệ lòng, bờ, bãi sông
    (TN&MT) - Để nâng cao vai trò của cơ quan quản lý tài nguyên nước trong việc thống nhất các hoạt động bảo vệ, quản lý tài nguyên lưu vực sông hiện nay, đồng thời tăng cường chức năng, tính hiệu lực, hiệu quả về bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, phù hợp với yêu cầu thực tế, Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) đã sửa đổi, bổ sung và luật hóa các quy định liên quan đến bảo vệ lòng, bờ, bãi sông.
  • Tìm giải pháp làm "sống lại" 4 con sông nội đô
    (TN&MT) - Chiều 22/8, tại Hà Nội, Tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội tổ chức Tọa đàm “Làm “sống lại” 4 con sông nội đô: Tô Lịch – Kim Ngưu – Lừ - Sét”. TS.LS Đồng Xuân Thụ, Tổng biên tập Tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam và GS.TS Trần Đức Hạ, Ủy viên Ban thường vụ  Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Cấp thoát nước và Môi trường Việt Nam chủ trì buổi tọa đàm.
  • Kiến tạo quản lý bền vững tài nguyên nước: Đặt niềm tin vào thế hệ trẻ
    (TN&MT) - Diễn đàn các nhà khoa học trẻ vì tài nguyên nước bền vững 2023 (YP4W 2023) với chủ đề "An ninh nguồn nước và khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu tại Việt Nam" vừa được UNESCO Việt Nam phối hợp với Viện Quy hoạch Thủy lợi, Bộ NN&PTNT tổ chức tại tòa nhà Xanh Một Liên hợp quốc (Hà Nội).
  • Tạo hành lang pháp lý đồng bộ quản lý tài nguyên nước
    (TN&MT) - Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 24-NQ/TW về “Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường”, đến nay, đã có khoảng hơn 24.000 công trình khai thác, sử dụng nước và xả nước thải vào nguồn nước được quản lý từ Trung ương đến địa phương thông qua công cụ cấp phép.
  • Hương Khê- Hà Tĩnh: Bất ổn ở một Dự án cấp nước sạch
    Hứng nước mưa, sắm dụng cụ đi xin nước về dùng là cách mà hàng trăm hộ dân ở xã biên giới Hương Vĩnh, huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) đã làm nhiều năm nay để có nước đảm bảo vệ sinh sử dụng. Vậy nhưng, khi Dự án nhà máy cung cấp nước sạch được đầu tư xây dựng chính ngay trên địa bàn thì những người dân này lại không được đưa vào đối tượng phục vụ ?.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO