Khoa học và công nghệ: Đóng góp quan trọng cho việc chủ động ứng phó BĐKH

Thứ trưởng Nguyễn Thái Lai phát biểu tại hội thảo

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thái Lai cho rằng, hội thảo lần này được tổ chức để đánh giá những kết quả đã đạt được trong giai đoạn 2010 – 2015, trên cơ sở đó đề xuất những định hướng phát triển khoa học và công nghệ của các lĩnh vực tài nguyên và môi trường giai đoạn 2016 – 2020 góp phần thực hiện Nghị quyết số 24 – NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Thứ trưởng cũng cho biết thời gian qua , Bộ TN&MT đã chủ trì quản lý và tổ chức triển khai Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm quốc gia về ứng phó với biến đổi khí hậu. Những kết quả đã đạt được của Chương trình cùng với kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ của 7 chương trình cấp Bộ trong thời gian qua là những đóng góp bước đầu cho việc thực hiện chủ trương của Nghị quyết trên.

Tại hội thảo các báo cáo đã làm nổi bật những ứng dụng hiệu quả các kết quả nghiên cứu khoa học nhằm triển khai Nghị quyết số 24 – NQ/TW. Đối với Chương trình khoa học và công nghệ phục vụ Chương trình mục tiêu quốc gia về ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2011 – 2015 đã tập trung nghiên cứu các vấn đề nhằm cung cấp những kiến thức và hiểu biết về hiện tượng, bản chất khoa học của BĐKH, xác lập cơ sở khoa học cho việc quy hoạch, thiết kế hệ thống giám sát và cảnh báo sớm về BĐKH, các đối tượng dễ bị tác động nhằm nâng cao năng lực khoa học công nghệ và năng lực quản lý trong ứng phó với BĐKH. Từ đó đề xuất định hướng công nghệ, chính sách và các giải pháp thích ứng, giảm nhẹ. Ngoài ra còn xác định được cơ sở khoa học cho việc tích hợp vấn đề BĐKH vào quy trình xây dựng và triển khai các chiến lược, kế hoạch, quy hoạch, trong đó chú trọng phân tích và đánh giá hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường nhằm cung cấp công cụ quản lý nhà nước về BĐKH.

Các đề tài nghiên cứu đã tiếp cận đến đời sống thực tế sâu sát hơn, toàn diện hơn và chủ động hơn đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hội nhập.

Toàn cảnh hội thảo

Đối với từng lĩnh vực tài nguyên môi trường như  tài nguyên nước các đề tài đã tập trung xây dựng phương pháp luận và tiến hành triển khai thử nghiệm hệ thống đánh giá tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng đối với sự phát triển bền vững. Đánh giá hiện trạng, nguyên nhân làm gia tăng xâm nhập mặn do BĐKH và nước biển dâng ở vùng ĐBSCL…Trong lĩnh vực môi trường một số đề tài đã tập trung nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn thành lập hàng lang đa dạng sinh học nhằm thích ứng và giảm nhẹ. Nghiên cứu và xây dựng mô hình nhà thích ứng với lũ lụt, mô hình làng sinh thái ứng phó với BĐKH tại vùng ĐBSCL. Đã nghiên cứu đề xuất các phương án giảm phát khí thải nhà kính trong một số lĩnh vực như quản lý chất thải, quản lý sử dụng đất…. Đối với lĩnh vực khí tượng thủy văn nhiều đề tài đã tập trung nghiên cứu và xây dựng được tập bản đồ Atlas khí hậu và BĐKH (95 bản đồ) nhằm cung cấp thông tin cơ bản nhất về BĐKH. Xây dựng được các luận cứ khoa học cho việc cập nhật kịch bản về các hiện tượng thời tiết cực đoan trung hạn cho khu vực Việt Nam – biển Đông sử dụng kịch bản BĐKH…Ngoài ra còn xây dựng được bộ chỉ tiêu tổn thương do lũ lụt trong bối cảnh BĐKH và các hoạt động khai thác công trình thủy điện, thủy lợi, tập bản đồ mức độ tổn thương do lũ lụt. Cũng tại hội thảo này, một số nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực khoáng sản, đo đạc bản đồ cũng được giới thiệu.

Phát biểu kết luận hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thái Lai cho rằng trong thời gian tới cần phải tập trung nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học công nghệ, tránh nghiên cứu dàn trải từ đó tạo bước đột phá mới. Đồng thời cần phải gắn kết và ứng dụng được khoa học công nghệ vào thực tiễn. Ngoài ra cũng cần phải động viên khích lệ thế hệ trẻ niềm say mê nghiên cứu khoa học, coi khoa học công nghệ là động lực quan trọng nhất để phát triển ngành tài nguyên và môi trường.

Nguyễn Cường