Huyện Kỳ Anh - Hà Tĩnh: Nan giải cho bài toán nước sạch

Người dân sử dụng nước ô nhiễm sinh hoạt

Nhiều năm nay, hàng chục ngàn hộ dân huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) phải sử dụng nguồn nước giếng khoan bị nhiễm mặn, nhiễm phèn nặng hoặc trông chờ từ nguồn nước mưa để phục vụ sinh hoạt. Để có nước sinh hoạt, hầu hết các gia đình đều xây bể bê tông để trữ nước mưa ăn uống, còn nước giếng khoan chỉ phục vụ tắm rửa, giặt giũ.

Ông Hồ Văn Thanh- Trưởng thôn Sơn Tây, xã Kỳ Thọ, huyện Kỳ Anh cho biết: “ Khó khăn nhất là những năm hạn hán kéo dài, người dân chỉ còn cách đi xin nơi khác nước hoặc mua từng can nước về dùng. Nước sạch sinh hoạt đã trở thành nỗi lo thường trực của người dân”.

Là xã trung tâm của huyện Kỳ Anh, sau sáu năm điều chỉnh địa giới hành chính nhưng người dân xã Kỳ Đồng cũng như toàn bộ cán bộ, nhân viên các cơ quan hành chính đóng trên địa bàn đang phải dùng nước giếng khoan hoặc nước mưa để nấu ăn, tắm giặt. Nguồn nước ngầm bị nhiễm phèn khá nặng đến mức nấu nước chè hay giặt quần áo đều bị chuyển màu.

Bà Trần Thị Kính- Thôn Đồng Trụ Đông, xã Kỳ Đồng, huyện Kỳ Anh phản ánh: “Dòng nước giếng bơm lên vàng khè, có mùi tanh, dù đã qua bể lọc nhưng quần áo, vật dụng trong nhà đều bị phèn nhuộm vàng sau thời gian ngắn sử dụng. Do nguồn nước không đảm bảo khiến nhiều người dân nhất là trẻ nhỏ thường xuyên bị bệnh ngoài da, mẩn ngứa”.

Lo lắng trước tình trạng nước sinh hoạt không đảm bảo, bà Trần Thị Kính đã phải đầu tư máy lọc nước để sử dụng. Thế nhưng máy nhỏ, chỉ đủ để phục vụ ăn uống còn những sinh hoạt khác thì vẫn phải chấp nhận.

Qua tìm hiểu được biết, không riêng gì xã Kỳ Thọ, Kỳ Đồng mà gần như toàn bộ các xã của huyện Kỳ Anh cùng lâm vào hoàn cảnh thiếu nước sạch để sinh hoạt. Nhiều hộ dân ở các xã vùng thượng Kỳ Anh như Kỳ Lạc, Kỳ Thượng... đã tự bỏ tiền, hoặc 4-5 gia đình góp kinh phí mua chung đường ống nhỏ dài hàng nghìn mét dẫn nước từ suối đưa về bể lọc đặt tại nhà. Một số người kinh tế khó khăn thì tự túc, đưa thùng nhựa lên suối múc nước gánh về dùng.

“Rào cản” để phấn đấu huyện đạt chuẩn NTM

Chỉ xét tiêu chí nước sạch trong xây dựng NTM trên địa bàn huyện Kỳ Anh để thấy khá nặng nề, nghĩa là phải đạt mức 65 % hộ dân trở lên sử dụng nước sạch đối với một xã về đích NTM. Chưa nói để đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao và huyện nông thôn mới thì đòi hỏi phải có trên 75% số hộ sử dụng nước sạch đảm bảo tiêu chuẩn.

Ông Nguyễn Thành Trung- Phó Chủ tịch UBND xã Kỳ Đồng, huyện Kỳ Anh chia sẻ: “Thời gian qua địa phương đã có nhiều nỗ lực không chỉ trong xây dựng NTM mà còn phát triển đô thị, hướng tới đạt chuẩn đô thị loại 5 vào năm 2022, trở thành thị trấn trung tâm của huyện Kỳ Anh vào năm 2024. Trên hành trình phấn đấu này, tiêu chí nước sạch đang gặp khá nhiều khó khăn khi chưa có nhà máy xử lý. Trong khi đây lại là tiêu chí “cứng” để đánh giá đô thị đạt chuẩn”.

Nhận thấy nhu cầu nước sạch trên địa bàn huyện Kỳ Anh vô cùng bức thiết, năm 2020, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có chủ trương kêu gọi đầu tư dự án xây dựng nhà máy nước sạch huyện Kỳ Anh và các xã phụ cận. Tuy nhiên, đến nay, sau hơn một năm vẫn chưa có nhà đầu tư nào “nhòm ngó” dự án nhà máy nước sạch này.

Ông Nguyễn Thanh Hải - Phó Chủ tịch UBND huyện Kỳ Anh cho biết: “Vấn đề đảm bảo nước sạch cũng đang là khó khăn chung của các xã trên địa bàn huyện Kỳ Anh trong xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao. Toàn huyện Kỳ Anh hiện có 36.000 hộ dân nhưng chỉ mới có 2.000 hộ dân thuộc địa bàn các xã Kỳ Châu, Kỳ Hoa được sử dụng nước sạch từ nhà máy nước sạch ở thị xã Kỳ Anh. Hơn 94% số hộ còn lại đang sử dụng nước giếng khoan, nước mặt chưa qua xử lý”.

Được biết, 20/20 xã của huyện Kỳ Anh đến nay đã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 4 xã nông thôn mới nâng cao và huyện đang phấn đấu đạt chuẩn huyện nông thôn mới vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, bất cập hiện nay là trên địa bàn chưa có nhà máy xử lý nước sạch tập trung và đang thực sự trở thành rào cản lớn để phấn đấu huyện đạt chuẩn NTM.

Có thể thấy, xây dựng và điều hành các công trình nước sạch ở khu vực nông thôn là điều không hề đơn giản. Rõ ràng với những địa bàn khó khăn đặc thù như ở huyện Kỳ Anh thì cũng rất cần đến những cơ chế chính sách đặc thù để có thể đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư. Tình trạng thiếu nước sạch kéo dài gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân là việc cần phải được sớm giải quyết