HoREA kiến nghị đánh thuế mô hình kinh doanh Airbnb

Ảnh minh họa

HoREA cho rằng, phương thức kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1-2 tuần…), dưới hình thức “chia sẻ phòng thuê”, sử dụng dịch vụ Airbnb mà Luật Nhà ở năm 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 chưa tiên lượng, nên chưa có khung pháp luật để điều chỉnh hoạt động kinh doanh dịch vụ cho thuê nhà này. 

Thực hiện phương thức cho thuê này thì căn nhà, căn hộ cho thuê được trang bị đầy đủ các tiện ích, tương tự như “phòng khách sạn có bếp”, người thuê nhà tự phục vụ trong thời gian thuê. Đây là một trong nhiều hình thức hoạt động kinh doanh của “nền kinh tế chia sẻ” trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, ứng dụng công nghệ mới, tương tự như loại hình Uber, Grab, không gian làm việc chung (co-working space). Khảo sát năm 2019 của Grant Thornton cho thấy, mô hình dịch vụ “chia sẻ phòng thuê Airbnb” tăng trưởng mạnh ở Việt Nam với khoảng 30.000 đơn vị lưu trú.

“Dịch vụ Airbnb được sử dụng phổ biến trên rất nhiều nước, nên việc sử dụng dịch vụ này vào nước ta, có tác động tích cực đến việc thu hút khách du lịch quốc tế và trong nước, nhất là đối tượng có thu nhập không cao, muốn tiết kiệm chi phí lưu trú. Khi sử dụng dịch vụ Airbnb, thì bên cho thuê và bên thuê giao dịch, nhận nhà, trả nhà thuê, thanh toán tiền thuê nhà đều qua mạng, không cần phải gặp trực tiếp. Có thể nói, phương thức “chia sẻ phòng thuê” thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb, giúp khai thác hiệu quả tài sản nhà ở, nhất là các phòng ở dôi dư, hoặc các căn hộ trong các khu vực có nhiều khách vãng lai, khách du lịch”, HoREA cho biết. 

Dù có nhiều mặt tích cực, nhưng theo HoREA, Airbnb cũng tồn tại nhiều hạn chế, tiêu cực như chưa có đầy đủ các quy định pháp luật để quản lý, điều chỉnh hoạt động kinh doanh theo phương thức "chia sẻ phòng thuê" thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb, dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực như làm thất thu ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội, phát sinh "xung đột lợi ích" giữa người cho thuê căn hộ sử dụng dịch vụ Airbnb với cư dân, do có người thuê nhà lạ mặt đến cư ngụ, gây tâm lý bất an và ảnh hưởng đến không gian riêng tư của các gia đình trong chung cư.

Để giải quyết những tồn tại của hình thức cho thuê căn hộ theo giờ, HoREA đưa ra kinh nghiệm của các nước quản lý hoạt động "chia sẻ phòng thuê" như người cho thuê nhà theo phương thức "chia sẻ phòng thuê Airbnb" phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế. Người cho thuê nhà theo phương thức "chia sẻ phòng thuê Airbnb" chỉ được cho thuê nhà trong một khoảng thời gian nhất định trong năm, theo thỏa thuận với chính quyền địa phương hoặc với cư dân bị ảnh hưởng.

Từ những thực tiễn và kinh nghiệm, HoREA đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở năm 2014, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 công nhận hoạt động cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1-2 tuần...) là hoạt động kinh doanh hợp pháp. Đồng thời, HoREA cũng đề xuất, kiến nghị quy định người cho thuê nhà, cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo quy định pháp luật.

Cùng với đó, HoREA đề xuất, kiến nghị xem xét phương án quy định thời gian trong năm mà người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn được hoạt động kinh doanh cho thuê; quy định người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn, có nghĩa vụ đóng góp kinh phí quản lý vận hành nhà chung cư, do hoạt động kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn dẫn đến làm gia tăng khối lượng công việc và trách nhiệm của Ban quản trị, đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư.