Hội nghị báo chí toàn quốc năm 2023: Tạo dòng thông tin tích cực, lan tỏa điều tốt đẹp

Dự và chủ trì Hội nghị có: Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng; Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Lê Quốc Minh, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm.

Cùng dự Hội nghị có hơn 700 đại biểu đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương; các tổng biên tập, tổng giám đốc, giám đốc, đại diện lãnh đạo các cơ quan báo chí, cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí, cơ quan chủ quản báo chí…

Báo chí chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những kết quả, thành tích các cơ quan báo chí, người làm báo cả nước đạt được trong năm 2023 và nửa nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng. Những kết quả, thành tích đã tiếp tục khẳng định vai trò, sự nỗ lực bền bỉ, tâm huyết, trách nhiệm của đội ngũ những người làm báo cách mạng Việt Nam.

Nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2024, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương yêu cầu các cơ quan chỉ đạo, định hướng, quản lý báo chí; các cấp hội nhà báo, đặc biệt các cơ quan báo chí, người làm báo, cần nỗ lực hơn nữa phát huy kết quả, thành tích đã đạt được, quyết tâm khắc phục những hạn chế, khuyết điểm, giải quyết, xử lý tốt thách thức trong hoạt động báo chí để đạt được yêu cầu “chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”.

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương yêu cầu tập trung đẩy mạnh hoàn thiện thể chế pháp luật về báo chí, trong đó, mục tiêu quan trọng nhất là sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí năm 2016 và hoàn thành Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, tạo điều kiện để báo chí phát triển lành mạnh, đúng định hướng. Đồng thời tiếp tục tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong chấp hành chỉ đạo, định hướng thông tin, trong chấn chỉnh, xử lý những hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp; phát huy hiệu quả và hoạt động thực chất hơn của Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo để tạo sức răn đe, xử lý nghiêm minh đối với các hội viên vi phạm.

Năm 2024 cần xác định mục tiêu cao là xử lý dứt điểm, căn cơ tình trạng vi phạm của cơ quan báo chí, người làm báo, tạo sự chuyển biến tích cực, rõ nét, xứng đáng với niềm tin của công chúng.

Đồng chí Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương lưu ý, cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến, những cách làm hay, mô hình mới; tăng cường các tuyến bài, chương trình góp phần cung cấp cho độc giả, khán giả những tri thức quý báu của nhân loại; không ngừng bồi đắp, củng cố và phát huy những giá trị tốt đẹp, đạo đức và văn hóa truyền thống của dân tộc.

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, của các nền tảng truyền thông mới, truyền thông xã hội, hơn bao giờ hết, báo chí phải kiến tạo được dòng thông tin tích cực, chủ lưu, lan tỏa mạnh mẽ, dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội về những điều tốt đẹp trong xã hội; góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chia sẻ, nhìn chung trong năm 2023, báo chí đã làm “tốt hơn năm trước rất nhiều” trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị: nhanh hơn, kịp thời hơn, đặc biệt có nhiều sản phẩm báo chí rất xúc động, sâu sắc và chia sẻ hơn. “Khả năng cạnh tranh của báo chí có những tiến bộ rất đáng kể. Công tác quản lý ngày một chuẩn mực, mạnh mẽ và tiến bộ hơn”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Nêu một số hạn chế, tồn tại, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho rằng, trong bối cảnh thế giới, khu vực và trong nước nhiều khó khăn, thách thức, nhiều điều khó đoán định, các cơ quan báo chí, người làm báo phải đồng hành tốt và kịp thời hơn để chia sẻ khó khăn với số đông mọi người trong xã hội, có trách nhiệm hơn trong định hướng dư luận. Các cơ quan báo chí tiếp tục sắp xếp cơ quan theo Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025. Từng đơn vị báo chí sắp xếp lại tổ chức bộ máy mạnh, gọn và chuyên nghiệp để sản phẩm hấp dẫn hơn.

Đặt câu hỏi về trách nhiệm của người đứng đầu khi hiện có 63% đơn vị đạt mức yếu trong chuyển đổi số năm 2023, Phó Thủ tướng nhấn mạnh nhiệm vụ tăng cường khả năng cạnh tranh của từng cơ quan báo chí và cạnh tranh với các phương tiện truyền thông khác để hay hơn, hấp dẫn hơn, thu hút quảng cáo, đảm bảo chi phí hoạt động.

Phó Thủ tướng mong muốn, mỗi nhà báo tiếp tục là một người tử tế để có các sản phẩm tử tế; luôn học hỏi từ các lớp tập huấn, chương trình công tác… và chính đồng nghiệp của mình, ở trong và ngoài nước; từ đó mỗi nhà báo bản lĩnh, trách nhiệm và tích cực hơn. Các cơ quan chủ quản trách nhiệm, sâu sắc hơn và tăng cường kiểm tra giám sát. Phó Thủ tướng chia sẻ tính hài hòa, cân đối giữa ngân sách nhà nước và nguồn thu của đơn vị tự chủ với nguyên tắc đảm bảo đời sống, tạo điều kiện trau dồi kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, ưu tiên cho hoạt động đổi mới và sáng tạo. Trong từng cơ quan báo chí, có những cơ chế chính sách để khuyến khích sự cạnh tranh tích cực trong từng nhà báo, từng tòa soạn với nhau.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông quan tâm đến công tác tài chính cho các cơ quan báo chí để thúc đẩy, khuyến khích và đảm bảo báo chí hoạt động theo đúng tôn chỉ, mục đích; tháo gỡ cơ chế chính sách về tự chủ tài chính cho các đơn vị sự nghiệp công lập, quy định liên quan đến thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các cơ quan báo chí...

Tăng tính thuyết phục và hiệu quả chỉ đạo, định hướng thông tin

Hội nghị cũng đã dành nhiều thời gian nghe các đại biểu tham luận, trao đổi, chia sẻ những vấn đề cần quan tâm trong công tác báo chí cũng như đời sống báo chí - truyền thông hiện nay; nhận diện xu hướng, thách thức; xác định những nhiệm vụ, giải pháp căn cơ, toàn diện cho năm 2024 và trong giai đoạn tới...

Hội nghị thống nhất nhận định, năm 2024 có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của cả nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng. Điều này đòi hỏi các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí; các cơ quan chủ quản báo chí và cơ quan báo chí phát huy hơn nữa những kết quả trong năm 2023; khắc phục triệt để tồn tại, hạn chế nhằm “xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại” như tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.

Tại Hội nghị, Ban Tổ chức đã trao tặng Bằng khen của Ban Tuyên giáo Trung ương cho 33 tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác báo chí năm 2023.

Năm 2023, trong bối cảnh khó khăn, thách thức chung của đất nước, công tác thông tin, tuyên truyền trên báo chí về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, quốc phòng, an ninh… được quan tâm, chú trọng, có chiều sâu, tạo sức lan tỏa tích cực. Thông tin về hoạt động đối ngoại của các lãnh đạo cấp cao Đảng và Nhà nước; thông tin về các sự kiện đối ngoại trở thành điểm nổi bật trong bức tranh tuyên truyền tổng thể.

Công tác tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch có chuyển biến rõ nét từ tư duy đến nội dung, hình thức, cách thức tuyên truyền. Tuyên truyền về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, đấu tranh với các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất, mang lại hiệu quả cao. Tuyên truyền về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam ngang tầm với tuyên truyền phát triển chính trị, kinh tế theo đúng định hướng, chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021.

Công tác chỉ đạo, định hướng thông tin, tuyên truyền trên báo chí ngày càng phát huy kết quả tích cực, có nhiều chuyển biến rõ nét trong năm 2023, trong đó, chú trọng lấy tính thuyết phục làm thước đo hiệu quả chỉ đạo, định hướng thông tin. Công tác thi đua, khen thưởng ngày càng thực chất, tạo khí thế, động lực mới. Việc chấn chỉnh, xử lý các hành vi sai phạm trong hoạt động báo chí được triển khai quyết liệt, cùng với đó là chú trọng xây dựng cơ chế, chính sách, tạo điều kiện để hỗ trợ báo chí phát triển lành mạnh, đúng định hướng…

Bên cạnh đó, công tác báo chí năm 2023 còn đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Đó là nguy cơ tụt hậu của báo chí trước sự phát triển rất nhanh của truyền thông xã hội cả về nội dung, khả năng dẫn dắt, định hướng thông tin đến phương thức tiếp cận công chúng, làm chủ công nghệ và thu hút nguồn thu. Một số cơ quan báo chí chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền trong tình hình hiện nay. Một bộ phận người làm báo có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, về đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, lợi dụng, lạm dụng nghề nghiệp, vi phạm pháp luật và đạo đức nghề nghiệp… Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm trong hoạt động báo chí đã được quan tâm nhưng chưa xử lý được căn cơ, dứt điểm tình trạng vi phạm khá nhức nhối trong thời gian qua…