Báo Nông Nghiệp
Báo Nông Nghiệp
Báo Nông Nghiệp

Thứ Sáu, 9/5/2025 9:16 (GMT +7)

| Hotline: 0983.970.780

Thứ Bảy 25/09/2021 , 10:22 (GMT+7)

Hà Giang: Tăng cường đổi mới công nghệ khai thác, chế biến khoáng sản

Thứ Bảy 25/09/2021 , 10:22 (GMT+7)

(TN&MT) - Là một tỉnh miền núi vùng cao có tiềm năng về tài nguyên khoáng sản, tỉnh Hà Giang đã triển khai nhiều dự án khai thác, chế biến khoáng sản mang lại những đóng góp nhất định cho sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước nói chung và vùng đồng bào dân tộc nói riêng.

Tuy nhiên, đây cũng là nơi phải đối mặt với nhiều thách thức, hệ lụy từ việc cấp phép, quản lý khai thác, chế biến khoáng sản, đặc biệt trước thời điểm năm 2012 và khi Luật Khoáng sản mới ra đời và có hiệu lực.

Thiết bị chế biến khoáng sản lạc hậu

Thời điểm trước năm 2012, các hoạt động đầu tư vào khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Giang không ngừng phát triển cả về quy mô và số lượng, với sự tham gia của các thành phần kinh tế vào hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản. Các dự án khai thác, chế biến khoáng sản đi vào hoạt động đã có những đóng góp nhất định cho sự phát triển kinh tế-xã hội, góp phần giải quyết vấn đề công ăn việc làm và thay đổi cơ cấu kinh tế của tỉnh theo hướng nâng cao dần tỷ trọng sản xuất công nghiệp và thương mại, dịch vụ.

Tuy vậy, theo đánh giá của UBND tỉnh Hà Giang, công nghệ khai thác thời điểm đó còn lạc hậu, nhỏ lẻ, chủ yếu là khai thác hầm lò (đối với khai thác chì, kẽm, vàng); khai thác lộ thiên (đối với khai thác mangan, mica, thiếc, vonfram) và khai thác hầm lò kết hợp với lộ thiên (đối với quặng sắt). Công nghệ khai thác phần lớn mang tính chất thủ công, bán cơ giới, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm của những công nhân lành nghề và các chuyên gia nước ngoài; máy móc, thiết bị áp dụng trong quá trình khai thác chủ yếu là máy móc cũ, lạc hậu, công suất khai thác thực tế thấp hơn so với công suất thiết kế; quá trình khai thác chưa tuân thủ thiết kế cơ sở đã được thẩm định dẫn đến sản lượng khai thác còn thấp và không ổn định, gây ô nhiễm môi trường...

Hoạt động khai thác khoáng sản của một doanh nghiệp trên địa bàn xã Minh Sơn, huyện Bắc Mê. (Ảnh: Vietnam+)

Được biết, thời điểm năm 2014 trở về trước, huyện Bắc Quang (tỉnh Hà Giang) cũng là "điểm nóng" về khai thác khoáng sản. Tình trạng các doanh nghiệp, hộ cá thể khai thác khoáng sản vi phạm những quy định về bảo vệ môi trường diễn ra khá phổ biến, chủ yếu là những vi phạm do không có báo cáo đánh giá tác động môi trường, quy trình xử lý chất thải, bảo vệ nguồn tài nguyên nước, thủ tục pháp lý chưa hoàn thiện, khai thác chưa được cấp phép hoặc hết hạn khai thác... Những năm gần đây, tình trạng nêu trên đã được khắc phục nhiều, nhưng thực tế vẫn còn tình trạng khai thác lậu, khai thác trái phép. Chẳng hạn như ngày 10/3/2020, Công an huyện Bắc Quang đã kiểm tra, phát hiện khu Cổ Ngụa, xã Đồng Tiến có biểu hiện hoạt động khai thác vàng trái phép... Ngày 30/7/2020, tiếp tục phát hiện tại thôn Bản Buốt, xã Đồng Tâm (Bắc Quang) cũng có hoạt động khai thác vàng trái phép, lực lượng chức năng đã thu giữ hai máy đục cầm tay, một máy nén hơi và nhiều dụng cụ liên quan khác.

Theo Thông báo kết luận thanh tra số 1167/TB-TTCP của Thanh tra Chính phủ ngày 16/7/2020, 6/13 dự án ở Hà Giang được thanh tra chưa được cấp giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành nhưng đã khai thác, vi phạm điểm n, khoản 1, Điều 9, Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, gồm: Mỏ antimon Mậu Duệ, xã Mậu Duệ (Yên Minh) của Công ty Cổ phần Cơ khí và Khoáng sản Hà Giang; mỏ đá vôi tổ 5 ở phường Ngọc Hà, TP Hà Giang của Công ty TNHH Hải Phú; các mỏ vàng sa khoáng Thác Lan, vàng gốc Thượng Cầu và sa khoáng Suối Bông ở xã Tiên Kiều (Bắc Quang) của Công ty Cổ phần Đầu tư khai thác khoáng sản và Xây dựng Mê Linh; mỏ mangan Bản Sáp, thị trấn Yên Phú (Bắc Mê) của Công ty TNHH Đầu tư thương mại và khai thác khoáng sản; mỏ mangan đội 5, xã Ngọc Linh (Vị Xuyên) của Công ty Cổ phần Khoáng sản Ngọc Linh; mỏ mangan Khuôn Then ở xã Ngọc Minh, huyện Vị Xuyên của Công ty TNHH Tây Giang.

Ngoài vi phạm trên, có 4/13 dự án còn nợ tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường; có 4/13 dự án thực hiện không đúng một trong các nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường và các yêu cầu trong quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường; 1/13 dự án không thực hiện nộp báo cáo định kỳ kết quả quan trắc, giám sát môi trường, báo cáo quản lý chất thải gây hại và 1/13 dự án chưa hoàn chỉnh thủ tục đất đai. Hầu hết dự án khai thác khoáng sản được kiểm tra đều không lắp đặt trạm cân tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác, vi phạm khoản 2, Điều 42, Nghị định số 158/2016/NĐ-CP. Theo Thanh tra Chính phủ, trách nhiệm để xảy ra các vi phạm trên thuộc về chủ đầu tư các dự án, quỹ BVMT tỉnh, Sở TN&MT, UBND cấp huyện, cấp xã nơi có dự án; trách nhiệm chung thuộc về UBND tỉnh Hà Giang...

Đổi mới công nghệ và tăng cường chấn chỉnh vi phạm

Nhận thức rõ việc phần lớn các mỏ chưa được áp dụng công nghệ tiên tiến vào khai thác, chế biến khoáng sản nên quá trình hoạt động có nhiều thời điểm ô nhiễm vượt quá mức cho phép, chưa khai thác triệt để tài nguyên, gây tổn thất lớn trong quá trình khai thác, chế biến, UBND tỉnh Hà Giang đã yêu cầu việc khai thác tài nguyên khoáng sản phải ứng dụng công nghệ tiên tiến, theo hướng hiện đại và thân thiện với môi trường. Theo đó, Công ty Cổ phần Cơ khí và Khoáng sản Hà Giang đã đầu tư hệ thống thu bụi túi vải tự động, bảo đảm thu được từ trên 98% khói, bụi phát sinh trong quá trình thiêu luyện quặng. Sản phẩm antimon mang nhãn hiệu A-H với hàm lượng antimon đạt 99,65%, đạt tiêu chuẩn quốc tế, được xuất khẩu sang Nhật Bản và các nước châu Âu. Hiện nay, công ty là một trong nhiều công ty khai khoáng tại tỉnh miền núi này đã chú trọng đầu tư dây chuyền công nghệ khai thác, chế biến hiện đại.

Hoạt động khai thác khoáng sản tại mỏ sắt Suối Thâu. (Ảnh: Vietnamnet).

Bên cạnh nhiệm vụ đổi mới, hiện đại hóa công nghệ khai thác, chế biến, tỉnh cũng đặc biệt quan tâm đến nâng cao năng lực quản lý, giám sát, chấn chỉnh các vi phạm. UBND tỉnh đã giao cho Sở TN&MT chủ trì phối hợp với Sở Công Thương cùng các ngành liên quan củng cố, tăng cường năng lực bộ phận quản lý nhà nước, thanh tra kiểm tra hoạt động khoáng sản, thanh tra kiểm tra môi trường trong hoạt động khoáng sản, tăng cường quản lý hoạt động cấp phép khai thác mỏ trên địa bàn tỉnh. Năm 2020, tỉnh thu hồi 2 giấy phép khai thác khoáng sản. Chỉ tính riêng 3 tháng đầu năm 2021, Sở TN&MT đã xử phạt vi phạm hành chính 8 doanh nghiệp, hợp tác xã với tổng số tiền hơn 1,8 tỷ đồng và nhiều biện pháp khắc phục bổ sung.

Theo đại diện Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, Bộ TN&MT, những năm qua, tỉnh Hà Giang đã thực hiện khá tốt nhiệm vụ cấp phép, quản lý, giám sát khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn, nhất là từ khi Luật Khoáng sản năm 2010 cùng các nghị định, quy định, hướng dẫn thực hiện ra đời. Tuy nhiên, để quản lý chặt chẽ, sử dụng hợp lý, hiệu quả tài nguyên khoáng sản; bảo vệ, cải thiện môi trường như nội dung Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đề ra, tỉnh Hà Giang cần nghiêm túc và thực hiện tốt hơn nữa các quy định của pháp luật về khai thác, chế biến khoáng sản.

Tại huyện Bắc Quang, năm 2021, huyện dự kiến tiến hành kiểm tra 14 đơn vị được cấp phép khai thác khoáng sản trên địa bàn. Mặc dù là địa bàn giáp ranh, có nhiều khó khăn liên quan đến ranh giới cấp phép, song UBND huyện và công an các xã, thị trấn khu vực giáp ranh thường xuyên trao đổi thông tin, tình hình quản lý, bảo vệ tài nguyên, khoáng sản nên đã kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh, giải tỏa hoạt động khoáng sản trái phép.

  • Đặc sắc Ngày hội hoa đào Lóng Luông
    Dân tộc thiểu số 10/02/2025 - 16:15

    (TN&MT) – Ngày hội hoa đào là hoạt động được xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La tổ chức thường niên vào dịp đầu xuân mới, khi hoa đào nở rộ, nhằm tôn vinh nét đẹp của hoa đào Lóng Luông; quảng bá, giới thiệu tiềm năng, bản sắc văn hóa các dân tộc xã Lóng Luông với nhiều hoạt động hấp dẫn, độc đáo.

  • Lào Cai: Độc đáo Lễ cúng “Thần Nước, Thần Rừng” của người Hà Nhì
    Dân tộc thiểu số 05/02/2025 - 18:50

    (TN&MT) - Sau Tết Nguyên Đán, đồng bào dân tộc Hà Nhì ở Ý Tý, Lào Cai lại cùng nhau cúng “Thần Nước, Thần Rừng” cầu mong bình an, no ấm, hạnh phúc và giáo dục con cái bảo vệ rừng, bảo vệ hệ sinh thái, bảo vệ môi trường. Đây là một nét văn hoá đặc sắc riêng của dân tộc Hà Nhì ở vùng cao Lào Cai.

  • Hòa Bình: Tục để cây mía bên ban thờ của người Mường
    Dân tộc thiểu số 31/01/2025 - 22:10

    (TN&MT) - Tết Nguyên đán không chỉ là dịp để sum vầy, mà còn là thời điểm để mỗi người tìm về cội nguồn văn hóa, gìn giữ những phong tục truyền thống tốt đẹp. Trong văn hóa của người Mường ở tỉnh Hòa Bình, cây mía không chỉ là một loại cây trồng thông thường, mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.

  • Dọc đại ngàn Trường Sơn
    Dân tộc thiểu số 28/01/2025 - 22:55

    (TN&MT) - Trên đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) Cơ Tu, Kor, Xơ Đăng, Bhnoong ở Quảng Nam đang từng ngày thay đổi nhờ sự trợ lực từ những chính sách của Đảng, Nhà nước. Hàng loạt các chính sách vùng đồng bào đang được phát huy hiệu quả đã tạo ra sức bật lớn trong đầu tư xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng, tạo sinh kế bền vững để đời sống hơn xưa.

  • Nâng cao hiệu quả của trung tâm học tập cộng đồng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi
    Dân tộc thiểu số 03/01/2025 - 22:51

    Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 1716/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2030.

  • Bát Xát (Lào Cai): Khai mạc Phiên chợ văn hóa thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng dân tộc thiểu số và miền núi
    Dân tộc thiểu số 19/12/2024 - 15:49

    (TN&MT) - Ngày 19/12, tại chợ trung tâm thị trấn, UBND huyện Bát Xát (Lào Cai) phối hợp với Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển chợ phía Bắc tổ chức “Phiên chợ văn hóa thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng dân tộc thiểu số và miền núi”, Ngày hội hướng nghiệp và giới thiệu việc làm; công bố các sản phẩm OCOP năm 2024 và khánh thành chợ trung tâm thị trấn Bát Xát.

  • Những người Khơ Mú (Mường Chà) giữ hồn dân tộc
    Dân tộc thiểu số 04/12/2024 - 17:26

    (TN&MT) - Cuối năm, trời Điện Biên nắng vàng như rót mật. Quốc lộ 12 đen lĩnh như tấm lụa vắt ngang giữa đại ngàn. Độ này, hoa dã quỳ nở khắp cung đường, vàng xuộm. Bản Khơ Mú bình yên, khiêm tốn bên dòng Nậm Mức. Cả bản Púng Giắt , xã Mường Mươn có 92 hộ, hơn 400 nhân khẩu, 100% là người dân tộc Khơ Mú. Năm 2024 tỷ lệ hộ nghèo của bản giảm mạnh còn 22,85%. Dù cuộc sống vẫn còn không ít khó khăn, nhưng họ vẫn hào sảng say sưa hát, say sưa múa… lạc quan và yêu đời như vốn tự nhiên có của mảnh đất này...

  • Tưng bừng ngày hội các dân tộc vùng Đông Bắc
    Dân tộc thiểu số 03/11/2024 - 08:37

    (TN&MT) - Tối 2/11, tại TP. Lạng Sơn, Bộ VHTT&DL phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức khai mạc Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ XI năm 2024.

  • Nâng cao năng lực thanh tra, kiểm tra thực hiện chính sách dân tộc
    Dân tộc thiểu số 19/10/2024 - 21:45

    Đến năm 2030, phấn đấu 100% đội ngũ công chức thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra tại các cơ quan quản lý nhà nước về công tác dân tộc được bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, nâng cao năng lực về nghiệp vụ, kỹ năng thanh tra, kiểm tra trong thực hiện chính sách dân tộc.

  • Quảng Nam: Đến năm 2025 giảm tỷ lệ hộ nghèo khu vực miền núi còn dưới 10%
    Dân tộc thiểu số 24/09/2024 - 18:49

    Ngày 24/9, tại TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam đã khai mạc Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Quảng Nam lần thứ IV - năm 2024.

  • E-magazine: Thần tốc vì ngày mai Làng Nủ
    Dân tộc thiểu số 22/09/2024 - 21:20

    (TN&MT) - Làng Nủ - cái tên mà trong những ngày qua, hầu như bất kỳ ai, đã là con dân của đất Việt hầu như đều đau đáu trông về. Làng Nủ - là nơi mà gần như bất kỳ con tim người Việt trên mảnh đất hình chữ S đều hướng về. Làng Nủ là nơi bàn chân của con Lạc, cháu Hồng đều muốn đến... Và dù là ai, ở cương vị nào, ở công việc nào, tất cả đều hối hả, thần tốc để có thể bù đắp, để có thể sẻ chia, đồng hành và tất cả đều cùng vì mục tiêu - vì ngày mai Làng Nủ.

  • Điều kỳ diệu ở Lào Cai: Người dân Làng Nủ nhanh chóng có nơi ở mới
    Dân tộc thiểu số 21/09/2024 - 16:55

    (TN&MT) - Đúng 7 ngày, khu tạm cư mới gồm 23 ngôi nhà cho các hộ dân làng Nủ đã chính thức hoàn thành trong sự đón chờ của dân làng và nhân dân đồng bào cả nước.

Xem thêm

Đọc nhiều nhất