Báo Nông Nghiệp
Báo Nông Nghiệp
Báo Nông Nghiệp

Chủ Nhật, 4/5/2025 6:53 (GMT +7)

| Hotline: 0983.970.780

Thứ Ba 23/11/2021 , 09:05 (GMT+7)

Giúp đồng bào miền núi vững vàng trước thiên tai

Thứ Ba 23/11/2021 , 09:05 (GMT+7)

(TN&MT) - Mưa, bão, lũ lụt, hạn hán… là những loại hình thiên tai thường xuyên xảy ra ở nước ta và ngày càng trở trên trầm trọng, phức tạp hơn trong những năm gần đây, tác động mạnh mẽ đến đời sống người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Vậy làm thế nào để giúp người dân vùng núi, trung du vững vàng hơn trước thiên tai, giảm thiểu thiệt hại?

Trả lời câu hỏi này, Phóng viên (PV) Báo Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã trao đổi với ông Hoàng Đức Cường (ảnh) - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn (KTTV) - Bộ TN&MT.

PV: Thưa ông, vì sao đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là đối tượng dễ bị tổn thương nhiều nhất do thiên tai? Để giảm thiểu thiệt hại do thiên tai cho khu vực này, công tác dự báo, cảnh báo KTTV đang được thực hiện ra sao?

Ông Hoàng Đức Cường:  

Khu vực miền núi và trung du Việt Nam phổ biến có địa hình rất phức tạp với nhiều đồi núi cao, bị chia cắt hình thành các vùng/tiểu vùng khí hậu khác nhau. Thực tế cho thấy, những năm gần đây, các hiện tượng thời tiết, khí hậu cực đoan ở khu vực này đã và đang có những diễn biến phức tạp. Cường độ, thời gian, địa điểm xuất hiện các hiện tượng thời tiết cực đoan không còn tuân theo quy luật vốn có của khí hậu.

Ông Hoàng Đức Cường  - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn.

Đây lại là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số, vốn thiếu các trang thiết bị, thiếu thông tin và kỹ năng phòng tránh. Vì vậy, khi những đợt mưa lũ cực đoan diễn ra có xu thế thường xuyên hơn, đặc biệt mưa lớn cục bộ, lũ quét, sạt lở đất, những đợt rét đậm, rét hại xảy ra đã tác động lớn tới đời sống của người dân, gây thiệt hại về người và tài sản.

Để giúp người dân đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi phòng chống thiên tai, những năm qua, ngành KTTV đã liên tục theo dõi, cung cấp các thông tin cảnh báo, dự báo KTTV kịp thời và có những bước phát triển rõ nét. Theo đó, dựa trên cơ sở vật chất, công nghệ quan trắc giám sát khí hậu từng bước được nâng cao, hiện đại hóa; chất lượng cảnh báo, dự báo đã được cải thiện theo hướng tăng cường dự báo, cảnh báo từ sớm, dài hạn về KTTV, kịp thời phục vụ người dân và công tác phòng tránh, giảm nhẹ thiên tai.

Đến nay, thời hạn dự báo, cảnh báo thiên tai đã được tăng lên đáng kể so với 1 thập niên trước. Về dự báo, cảnh báo bão: Độ chính xác trong bản tin dự báo bão (vị trí và cường độ bão) của Việt Nam tiệm cận với trình độ dự báo bão của các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. Thời hạn dự báo quỹ đạo bão lên 5 ngày và áp thấp nhiệt đới lên 3 ngày nhằm đáp ứng tốt hơn công tác phòng, chống thiên tai. Dự báo, cảnh báo mưa lớn trước 2 - 3 ngày. Dự báo, cảnh báo lũ trên các sông khu vực miền Trung, Tây Nguyên trước 24 - 48 giờ, khu vực Bắc Bộ trước 3 - 5 ngày,…

PV: Trong mùa mưa bão, người dân vùng miền núi gặp không ít lo lắng trước nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất. Ngành KTTV đang phối hợp với các cấp, các ngành, các đơn vị để cảnh báo các loại hình thiên tai này đến người dân như thế nào, thưa ông?

Ông Hoàng Đức Cường:

Để giúp người dân phòng tránh, giảm nhẹ thiệt hại do lũ quét, sạt lở đất, Tổng cục KTTV đã tăng cường năng lực dự báo từ Trung ương đến các đài khu vực, đài tỉnh, các trạm ở tuyến huyện, tuyến phường xã; chi tiết hóa các bản tin cảnh báo sạt lở đất. Trong thời gian qua, Tổng cục KTTV kế thừa các sản phẩm nghiên cứu của Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản Việt Nam sử dụng trong dự báo, cảnh báo; bước đầu xây dựng được website cảnh báo sạt lở đất thời gian thực hỗ trợ công tác cảnh báo tại địa phương.

Công tác PCTT tại các tỉnh miền núi cần đặc biệt quan tâm nhằm giảm thiểu thiệt hại.

Các bản tin cảnh báo trượt lở đất đá được thực hiện định kỳ 6 giờ/lần và gửi đến Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng chống thiên tai, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh có nguy cơ xảy ra trượt lở đất đá với mức độ chi tiết đến cấp huyện. Căn cứ các bản tin cảnh báo của Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia, các Đài KTTV tỉnh tiếp tục chi tiết các khu vực trọng điểm có nguy cơ trượt lở đất đá. Ngoài ra, các Đài KTTV tỉnh cũng cung cấp hiện trạng vị trí các điểm đã xảy ra trượt lở đất đến Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh; phối hợp cùng địa phương để khoanh vùng các khu vực trọng điểm có nguy cơ trượt lở đất đá, từ đó đề xuất các giải pháp ứng phó.

Chúng tôi nhận thấy, việc phối hợp với các đơn vị nghiên cứu, các cấp chính quyền từ Trung ương đến từng người dân ở cơ sở - những người trực tiếp bị ảnh hưởng để nhận diện những dấu hiệu lũ, lũ quét,… nhằm tăng cường thông tin cảnh báo trượt lở đất đá đến cộng đồng là vô cùng cần thiết. Bên cạnh đó, ngành KTTV đã thực hiện đa dạng hóa hình thức truyền tin bằng nhiều hình thức, kết hợp các kênh thông tin đại chúng,...nhằm truyển tải các loại bản tin cảnh báo đến người dân một cách nhanh nhất.

PV: Hiện đang là thời điểm mưa lũ ở khu vực Trung Bộ. Ông có khuyến cáo gì tới người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra?

Ông Hoàng Đức Cường:

Thời gian tới, các đợt mưa lớn, lũ lớn sẽ có nhiều nguy cơ tiếp tục xuất hiện. Để phòng chống, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra, chúng tôi khuyến cáo người dân địa phương, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số cần chủ động theo dõi và cập nhật thông tin thường xuyên về diễn biến KTTV từ các cấp chính quyền tới những người dân địa phương, trưởng làng, trưởng bản và các kênh thông tin có thể tiếp cận.

Từ nay đến hết năm 2021, trên các sông ở Trung Bộ, Tây Nguyên có khả năng xuất hiện 2 - 3 đợt lũ, đỉnh lũ cao nhất trên các sông ở mức báo động 2 - báo động 3, có sông trên báo động 3. Trên các sông suối nhỏ, vùng thượng lưu các sông khả năng xuất hiện lũ lớn, lũ quét và sạt lở đất.

Người dân không được chủ quan trước các hiện tượng thiên tai đã và đang xảy ra vì diễn biến thiên tai rất bất thường, khó có thể lường trước sự nguy hiểm. Bên cạnh đó, người dân cần tự trang bị kiến thức cơ bản về thiên tai, KTTV và những ảnh hưởng của nó để có sự chủ động phòng, tránh khi thiên tai xảy ra.

Đặc biệt, người dân địa phương cần nắm vững địa hình nơi cư trú, kết hợp với thông tin nhận được từ các cơ quan KTTV để có giải pháp đảm bảo an toàn cho mình và cho những người xung quanh. Ví dụ như khi có mưa lớn, thường xuyên quan sát các hiện tượng xảy ra xung quanh như các vết nứt đất, đá, sự thay đổi của nước sông (màu sắc, mức nước)… để kịp thời phát hiện nguy cơ lũ quét, sạt lở đất, tránh trú tới nơi an toàn.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

  • Đặc sắc Ngày hội hoa đào Lóng Luông
    Dân tộc thiểu số 10/02/2025 - 16:15

    (TN&MT) – Ngày hội hoa đào là hoạt động được xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La tổ chức thường niên vào dịp đầu xuân mới, khi hoa đào nở rộ, nhằm tôn vinh nét đẹp của hoa đào Lóng Luông; quảng bá, giới thiệu tiềm năng, bản sắc văn hóa các dân tộc xã Lóng Luông với nhiều hoạt động hấp dẫn, độc đáo.

  • Lào Cai: Độc đáo Lễ cúng “Thần Nước, Thần Rừng” của người Hà Nhì
    Dân tộc thiểu số 05/02/2025 - 18:50

    (TN&MT) - Sau Tết Nguyên Đán, đồng bào dân tộc Hà Nhì ở Ý Tý, Lào Cai lại cùng nhau cúng “Thần Nước, Thần Rừng” cầu mong bình an, no ấm, hạnh phúc và giáo dục con cái bảo vệ rừng, bảo vệ hệ sinh thái, bảo vệ môi trường. Đây là một nét văn hoá đặc sắc riêng của dân tộc Hà Nhì ở vùng cao Lào Cai.

  • Hòa Bình: Tục để cây mía bên ban thờ của người Mường
    Dân tộc thiểu số 31/01/2025 - 22:10

    (TN&MT) - Tết Nguyên đán không chỉ là dịp để sum vầy, mà còn là thời điểm để mỗi người tìm về cội nguồn văn hóa, gìn giữ những phong tục truyền thống tốt đẹp. Trong văn hóa của người Mường ở tỉnh Hòa Bình, cây mía không chỉ là một loại cây trồng thông thường, mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.

  • Dọc đại ngàn Trường Sơn
    Dân tộc thiểu số 28/01/2025 - 22:55

    (TN&MT) - Trên đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) Cơ Tu, Kor, Xơ Đăng, Bhnoong ở Quảng Nam đang từng ngày thay đổi nhờ sự trợ lực từ những chính sách của Đảng, Nhà nước. Hàng loạt các chính sách vùng đồng bào đang được phát huy hiệu quả đã tạo ra sức bật lớn trong đầu tư xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng, tạo sinh kế bền vững để đời sống hơn xưa.

  • Nâng cao hiệu quả của trung tâm học tập cộng đồng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi
    Dân tộc thiểu số 03/01/2025 - 22:51

    Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 1716/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2030.

  • Bát Xát (Lào Cai): Khai mạc Phiên chợ văn hóa thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng dân tộc thiểu số và miền núi
    Dân tộc thiểu số 19/12/2024 - 15:49

    (TN&MT) - Ngày 19/12, tại chợ trung tâm thị trấn, UBND huyện Bát Xát (Lào Cai) phối hợp với Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển chợ phía Bắc tổ chức “Phiên chợ văn hóa thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng dân tộc thiểu số và miền núi”, Ngày hội hướng nghiệp và giới thiệu việc làm; công bố các sản phẩm OCOP năm 2024 và khánh thành chợ trung tâm thị trấn Bát Xát.

  • Những người Khơ Mú (Mường Chà) giữ hồn dân tộc
    Dân tộc thiểu số 04/12/2024 - 17:26

    (TN&MT) - Cuối năm, trời Điện Biên nắng vàng như rót mật. Quốc lộ 12 đen lĩnh như tấm lụa vắt ngang giữa đại ngàn. Độ này, hoa dã quỳ nở khắp cung đường, vàng xuộm. Bản Khơ Mú bình yên, khiêm tốn bên dòng Nậm Mức. Cả bản Púng Giắt , xã Mường Mươn có 92 hộ, hơn 400 nhân khẩu, 100% là người dân tộc Khơ Mú. Năm 2024 tỷ lệ hộ nghèo của bản giảm mạnh còn 22,85%. Dù cuộc sống vẫn còn không ít khó khăn, nhưng họ vẫn hào sảng say sưa hát, say sưa múa… lạc quan và yêu đời như vốn tự nhiên có của mảnh đất này...

  • Tưng bừng ngày hội các dân tộc vùng Đông Bắc
    Dân tộc thiểu số 03/11/2024 - 08:37

    (TN&MT) - Tối 2/11, tại TP. Lạng Sơn, Bộ VHTT&DL phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức khai mạc Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ XI năm 2024.

  • Nâng cao năng lực thanh tra, kiểm tra thực hiện chính sách dân tộc
    Dân tộc thiểu số 19/10/2024 - 21:45

    Đến năm 2030, phấn đấu 100% đội ngũ công chức thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra tại các cơ quan quản lý nhà nước về công tác dân tộc được bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, nâng cao năng lực về nghiệp vụ, kỹ năng thanh tra, kiểm tra trong thực hiện chính sách dân tộc.

  • Quảng Nam: Đến năm 2025 giảm tỷ lệ hộ nghèo khu vực miền núi còn dưới 10%
    Dân tộc thiểu số 24/09/2024 - 18:49

    Ngày 24/9, tại TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam đã khai mạc Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Quảng Nam lần thứ IV - năm 2024.

  • E-magazine: Thần tốc vì ngày mai Làng Nủ
    Dân tộc thiểu số 22/09/2024 - 21:20

    (TN&MT) - Làng Nủ - cái tên mà trong những ngày qua, hầu như bất kỳ ai, đã là con dân của đất Việt hầu như đều đau đáu trông về. Làng Nủ - là nơi mà gần như bất kỳ con tim người Việt trên mảnh đất hình chữ S đều hướng về. Làng Nủ là nơi bàn chân của con Lạc, cháu Hồng đều muốn đến... Và dù là ai, ở cương vị nào, ở công việc nào, tất cả đều hối hả, thần tốc để có thể bù đắp, để có thể sẻ chia, đồng hành và tất cả đều cùng vì mục tiêu - vì ngày mai Làng Nủ.

  • Điều kỳ diệu ở Lào Cai: Người dân Làng Nủ nhanh chóng có nơi ở mới
    Dân tộc thiểu số 21/09/2024 - 16:55

    (TN&MT) - Đúng 7 ngày, khu tạm cư mới gồm 23 ngôi nhà cho các hộ dân làng Nủ đã chính thức hoàn thành trong sự đón chờ của dân làng và nhân dân đồng bào cả nước.

Xem thêm

Đọc nhiều nhất