Trưởng thôn Tà Xùa - Phàng A Phà nở nụ cười rạng rỡ, anh bảo: "Đồng bào Tà Xùa ơn Đảng, ơn Bác Hồ nên giữ rừng cây mang tên Bác như giữ linh hồn, trái tim của người dân trong bản. Trên cánh rừng này, trải qua nhiều mùa khô hanh, thiên tai bão lũ, vẫn có nhiều loại cây gỗ to gần trăm năm tuổi, ít cũng hơn chục năm, đã chứng minh cho quyết tâm của đồng bào Mông Tà Xùa giữ đất, giữ rừng".

Anh Phà phấn khởi cho biết thêm: "Hàng năm, người dân trong thôn đều được trả đầy đủ phí môi trường rừng, nguồn kinh phí này đã giúp nhiều gia đình trong thôn có nguồn thu ổn định để phát triển kinh tế, đây cũng là động lực để người dân bảo vệ rừng. Ở Tà Xùa, diện tích được chi trả phí môi trường rừng là gần 1.300ha, mỗi năm, đồng bào trong thôn được chi trả gần 1 tỷ đồng phí môi trường rừng, đây là 1 con số rất lớn đối với đồng bào Mông trong thôn".

Theo chia sẻ của anh Phàng, chúng tôi trở lại bản Tà Xùa trên con đường bê tông phong quang, sạch đẹp. Dọc 2 bên đường lên khu rừng rêu cổ tích nổi tiếng với du khách gần xa, hàng trăm loài hoa rừng đua nhau khoe sắc. Từ ngày huyện đầu tư phát triển du lịch phượt, du lịch mạo hiểm, mỗi năm, Tà Xùa thu hút gần 70.000 lượt du khách đến bản. Người dân phấn khởi càng quyết tâm bảo vệ giá trị tự nhiên của bản mình".

Anh Phàng A Xay - hộ được chi trả tiền phí môi trường rừng là 17.500.000 đồng/năm cho biết: "Giữ rừng được rất nhiều lợi ích, không chỉ lợi ích phòng hộ mà còn được chi trả tiền bảo vệ rừng, phí môi trường rừng. Từ số tiền này, mình có kinh phí đầu tư cho sản xuất chuyên canh lúa nếp nương. Loại nếp Lẩu La dẻo thơm, nhưng cần chi phí lớn. Vì vậy, mỗi năm mình đầu tư gieo trồng khoảng 30 bao thóc, sau đó bán về phố huyện và giã bánh dày bán cho khách du lịch với giá từ 10.000 đồng - 15.000 đồng/chiếc. Cuộc sống gia đình mình đã thay đổi hẳn. Có tiền tích trữ cho con cái đi học".

Cũng giống như gia đình anh Phàng A Xay, đồng bào Mông xã Bản Công đều đã được hưởng đa lợi ích từ rừng. Mỗi năm, người dân trong xã được chi trả tổng số tiền trên 4 tỷ đồng phí môi trường rừng.

Ông Giàng A Trư - Chủ tịch UBND xã Bản Công chia sẻ: Trước đây, Bản Công luôn là xã gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế vì diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt trong top thấp nhất huyện. Nhưng nhờ tận dụng được lợi thế từ rừng, đặc biệt là từ số tiền được chi trả bảo vệ rừng, phí môi trường rừng hàng năm, người dân đã có nguồn thu nhập ổn định, nhiều hộ đã biết biến số tiền đó thành nguồn đầu tư bền vững để trồng cây đặc sản như lúa nếp, khoai sọ và nuôi gà đen... Từ đó, chế biến thành các món ẩm thực đặc sản vùng miền thu hút khách du lịch. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân đã được nâng cao.

Theo thống kê, hiện nay, tổng diện tích rừng mà Ban quản lý rừng huyện Trạm Tấu thực hiện quản lý, khoán bảo vệ là 37.706,72ha/37.706,72ha, đạt 100% kế hoạch.

Hàng năm, đơn vị đã triển khai thực hiện nghiêm túc theo Chương trình, kế hoạch đã đề ra. Tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp theo Chương trình hành động của Tỉnh ủy, UBND tỉnh; kế hoạch của UBND huyện về công tác bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn huyện Trạm Tấu.

Đồng thời ký cam kết phòng cháy, chữa cháy rừng đến các chủ hợp đồng và các hộ nhận khoán bảo vệ rừng; phối hợp chặt chẽ với Hạt kiểm lâm và chính quyền địa phương tập trung triển khai mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ các biện pháp, giải pháp thực hiện công tác quản lý bảo vệ, phát triển rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng, với tinh thần tập trung, quyết liệt. Công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng đã đạt được kết quả quan trọng, rừng được quản lý bảo vệ cơ bản tốt.

Ban quản lý rừng phòng hộ huyện đã tổ chức ký hợp đồng khoán bảo vệ rừng theo quy định của Chính phủ với 55 hợp đồng khoán và 6.103 hộ nhận khoán bảo vệ rừng; tổ chức nghiệm thu và hoàn thiện bổ sung các thủ tục thanh toán theo hướng dẫn. Riêng năm 2022, số tiền chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng là trên 22 tỷ đồng; bên nhận khoán cũng được chi trả số tiền tương ứng.

Ông Đào Công Trình - Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Trạm Tấu cho biết: "Để đảm bảo công khai minh bạch chi đúng, chi đủ cho dân, đơn vị thực hiện chi trả qua tài khoản ngân hàng đến tài khoản của các cá nhân đại diện cho cộng đồng dân cư thôn. Cử viên chức, hợp đồng lao động trong đơn vị thực hiện niêm yết, công khai danh sách đối tượng, diện tích rừng cung ứng dịch vụ môi trường rừng; diện tích được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng số tiền được chi trả tại nhà văn hóa thôn, bản của các xã trên địa bàn huyện Trạm Tấu. Nhờ đó việc chi trả phí môi trường rừng đã tạo điều kiện thuận lợi rất lớn cho đơn vị trong công tác tuyên truyền người dân tham gia quản lý, bảo vệ rừng".