Gia Lai trong hơi thở đại ngàn

Danh thắng Biển Hồ được công nhân là di tích thắng cảnh Quốc gia và là một trong năm hồ đẹp nhất Việt Nam

Đánh thức tiềm năng

Bất cứ ai khi đến với thành phố Pleiku (tỉnh Gia Lai) đều sẽ phải một lần đặt chân đến Biển Hồ, danh thắng nổi tiếng còn được biết đến với cái tên hồ T’Nưng. Biển Hồ nổi tiếng không phải vì quảng bá mà bởi chính những cảm nhận thật của rất nhiều khách du lịch từ mọi miền tổ quốc và cả nước ngoài đã từng ghé đến và chia sẻ cho nhau.

Chẳng nơi nào lại có một hồ nước tự nhiên rộng lớn đến 300 ha, mặt nước trong, xanh ngắt quanh năm. Bao quanh Biển Hồ là rừng thông phòng hộ xanh mát, tạo nên cho nơi này không khí mát mẻ, trong lành. Đến đây, ai cũng sẽ có cảm giác rất yên bình khi ngắm mây, trời soi trên bóng nước. Vì thế mà Biển Hồ được ví là “đôi mắt Pleiku”, là “viên ngọc của dãy Trường Sơn”.

Vùng đất Gia Lai hoang sơ, hùng vĩ với nhiều thác, ghềnh, sông, suối. Thác K50 (huyện Kbang) như “nàng tiên ngủ trong rừng” xõa mái tóc dài bay bổng, cuốn hút tất cả những ai nhìn thấy. Đến Gia Lai, du khách sẽ được tận hưởng cảm giác se lạnh vào sáng sớm, hòa lẫn trong làn sương vương trên từng cành cây, ngọn cỏ. Những cung đường ngoằn nghèo, lên xuống dốc cũng là điểm khác biệt của phố núi Pleiku. 

Cảnh sắc thiên nhiên mộc mạc, thời tiết ôn hòa, mát mẻ là lợi thế để Gia Lai ghi điểm với du khách. Sở hữu những tiềm năng lớn để phát triển du lịch, những năm gần đây, Gia Lai bắt đầu có nhiều hoạt động quảng bá, giới thiệu, thu hút đầu tư cũng như cùng phối hợp với các tỉnh, thành trên cả nước để xúc tiến phát triển du lịch tại địa phương.

Nhờ vậy, Gia Lai đã dần có một chỗ đứng. Phố núi Gia Lai là một cái tên mà bất cứ du khách nào cũng lựa chọn nếu thích trải nghiệm thực tế, thích hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ để khám phá vẻ đẹp mộc mạc, xen chút huyền bí. Anh Trần Võ Nghĩa (du khách từ Đà Nẵng) chia sẻ: “Gia Lai là vùng đất rất thú vị, từ cảnh sắc thiên nhiên, khí hậu, con người và những món ăn không thể quên. Tôi chắc chắn sẽ quay lại nơi này, không chỉ một lần!”.

Không gian văn hóa cồng chiêng được Unesco công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại

Ấm áp tình người

Gia Lai, vùng đất Tây nguyên với trên 50% dân số là người đồng bào dân tộc thiểu số: Bahnar, Jrai, Ê Đê, Xê Đăng, Thái... Cuộc sống của người đồng bào dân tộc còn nhiều khó khăn, nhưng tinh thần của họ thì rất vô tư và phóng khoáng. Sự hào sảng thể hiện qua từng hành động, ánh mắt và nụ cười khỏe khoắn.

Mỗi tộc người sẽ có những phong tục, tập quán khác nhau. Trong các tộc người dân tộc thiểu số ở Gia Lai, người Bahnar và Jrai là chủ yếu. Cả hai tộc người đều có vốn văn hóa dân gian cổ truyền khá đặc sắc, ngoài cồng chiêng còn có nhiều loại nhạc cụ truyền thống độc đáo như: đàn Tingning (đàn quả bầu); đàn Ting glinh, T’rưng (đàn nước). Ngoài ra, người Bahnar còn có nhiều làn điệu dân ca giao duyên, hát kể sử thi Bahnar…

Trải qua dòng chảy của cuộc sống, nhiều nét văn hóa, tập tục của người dân bản địa đã bị mai một. Lối sống đô thị hóa đã len lỏi vào từng đường làng, ngõ xóm, từng nếp nhà, nên thói quen sinh hoạt, ăn mặc của người đồng bào đã có nhiều đổi thay. Song, người ta vẫn có thể bắt gặp được những khủng cảnh quen thuộc, từ những khung cửi dệt vải, từ điệu múa cồng chiêng, điệu nhảy đêm xoang và tiếng hát cao vút, trầm hùng trong các lễ hội.

Đặc biệt, người dân bản địa ở đây rất ôn hòa, thân thiện và sẵn sàng tiếp đón du khách như người thân. Du khách có thể trải nghiệm cuộc sống cùng với đồng bào để hiểu hơn về con người, văn hóa và tập tục của cộng đồng các dân tộc thiểu số. Đến các làng đồng bào dân tộc Jrai, người ta có thể bắt gặp cảnh du khách được tận tình hướng dẫn cách dệt vải bằng khung cửi.

Sản phẩm dệt vải tự nhiên của người Jrai mang một phong thái rất riêng. Từng màu sắc, hoa văn trên các các tấm vải đều có ý nghĩa. Những sản phẩm này được bán với giá vừa phải, nhằm mục đích lưu giữ nghề truyền thống, để không bị mai một, lãng quên và còn để lưu truyền cho thế hệ con cháu sau này.

“Tấm thổ cẩm của chị em dệt ra không chỉ mang nét đặc trung nghề dệt của người Jrai mà còn in dấu cảm xúc, tư duy thẩm mỹ của mỗi người. Đường nét, màu sắc, hình khối hoa văn toát lên sự khéo léo, giản dị và mộc mạc, khỏe khoắn như khí chất của người Jrai trên đất Tây Nguyên. Đây chính là điều tạo nên bản sắc, sự hấp dẫn cho khách du lịch khi khám phá vùng đất này” - chị Rơ Chăm H’Ken - phụ nữ xã Ia Ka (huyện Chư Păh) bộc bạch.

Phụ nữ Jrai ở Ia Ka (huyện Chư Păh) bên khung cửi dệt thổ cẩm truyền thống

Phát huy tính cộng đồng

Người dân tộc thiểu số ở Gia Lai có tính cộng đồng rất cao, đó là tính cộng đồng làng. Làng được điều hành bằng “hội đồng già làng”, là tập hợp những người có uy tín nhất của làng. Hội đồng già làng quản lý và điều hành mọi hoạt động của làng bằng bộ luật cổ truyền đặc biệt, gọi là luật tục.

Có những buôn, làng chỉ vài chục nóc nhà quần tụ, nhưng vẫn hình thành một sắc diện độc đáo khiến khách đến thăm rất ngạc nhiên. Đặc biệt, người dân tộc Gia Lai có không gian văn hóa, nếp sống hòa cùng thiên nhiên, núi rừng. Đêm buông xuống, họ đốt lửa cùng người đồng tộc, vít cong cần rượu và ngân lên những giai điệu thiết tha.

Nhờ tính cộng đồng và cuộc sống gắn với rừng nên cộng đồng người dân tộc thiểu số ở Gia Lai luôn nêu cao ý thức bảo vệ rừng. Ý thức của những người uy tín càng cao thì sẽ tác động, lan truyền càng lớn đến tất cả người dân trong làng. Hơn nữa, hiện nay, nhờ các chương trình, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng nên bà con còn có thu nhập ổn định từ việc làm nghề rừng.

Chủ tịch UBND xã Kon Chiêng (huyện Mang Yang) A Thẳng vui mừng: “Người dân, cộng đồng làng dân tộc thiểu số ở xã đã nhận thức rõ về trách nhiệm của mình với rừng. Họ thường xuyên đi tuần tra và không còn có những tác động xấu đến rừng như trước đây. Làm nghề rừng còn giúp họ có nguồn thu ổn định, xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế bền vững và yên tâm làm công tác bảo vệ rừng”.

Cao nguyên Gia Lai đầy nắng và gió, có rất nhiều điều thú vị để khám phá. Tại vùng đất này, nét đẹp của đại ngàn luôn hiện diện trong từng ngõ ngách của thiên nhiên và cuộc sống. Chỉ có hòa mình và trải nghiệm cùng nhịp sống rất riêng còn lưu giữ ở đây thì mới hiểu, mới yêu thêm mảnh đất và con người chân chất.