Giá dầu giảm sẽ tác động thế nào tới nền kinh tế Việt Nam?

   

  Bước vào tuần đầu tiên của năm 2015, thị trường đã đón nhận thông tin giá dầu thế giới xuống dưới ngưỡng 50 USD/thùng. Trong vòng 30 năm qua, giá dầu thế giới có 7 lần giảm mạnh (với mức giảm ít nhất là 35% so với cùng kỳ), trong đó đợt giảm mạnh nhất là vào năm 1986 với mức giảm ~60%. Đối với Việt Nam, diễn biến giá dầu lần này khá tương tự như năm 2008.

   

  Tại Nhật ký tư vấn vừa phát hành cho nhà đầu tư, CTCK Rồng Việt (VDSC) đã đặt ra câu hỏi: Liệu giá giầu giảm dưới ngưỡng 50 USD/thùng sẽ thay đổi kinh tế Việt Nam ra sao?

   

  Trong đợt giảm của giá dầu vào năm 2008, ngoại trừ hai chỉ tiêu tăng trưởng GDP và SXCN (đặc biệt là hoạt động khai thác dầu thô) kém khả quan do nền kinh tế thời kỳ này đang trong giai đoạn suy thoái, các chỉ tiêu khác đều ghi nhận mức cải thiện khả quan trong năm 2009. Giá xăng trong nước, được phản ánh trong CPI, trong giai đoạn này cũng có tỷ lệ giảm khá tương quan với giá dầu, tương ứng khoảng ~ 24,14% vào năm 2009. Do đó, lạm phát trong giai đoạn này cũng có mức giảm khá mạnh, tương ứng ~ 6,88% trong năm 2009 (so với mức tăng ~22,97% của năm 2008). Bên cạnh đó, các yếu tố vĩ mô như thâm hụt NSNN, cán cân thương mại và chỉ số nợ chính phủ/GDP của Việt Nam đều cải thiện tích cực sau thời điểm giá dầu giảm mạnh. Tuy nhiên, điểm khác biệt năm 2009 là năm đầu tiên Chính phủ bung mạnh “gói kích cầu”, ~150.000 tỷ đồng, đi cùng với chính sách hỗ trợ lãi suất ~4%. Trong khi đó, năm 2015, có chăng là năm lãi suất tiếp tục giảm nhưng dư địa giảm sẽ không quá mạnh như năm trước.

   

  Xét về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, xu hướng giảm của giá dầu cũng ảnh hưởng nhiều lên giá cổ phiếu và lợi nhuận của doanh nghiệp. Theo thống kê, giá dầu giảm hỗ trợ tích cực cho việc cải thiện các chỉ tiêu như EPS, biên lợi nhuận gộp và ròng của VNINDEX trong giai đoạn 2008-2010. Theo đó, EPS của VNIndex trong năm 2009 tăng 73,2% yoy. Một điểm sáng khác, trong khi biên lợi nhuận gộp của VNIndex của năm 2009 chỉ đạt 19% so với mức 16,16% của năm 2008, biên lợi nhuận ròng của Vnindex tăng mạnh lên mức 11,83% so với mức 6,63% (năm 2008).

   

  Trở lại hiện tại, các chỉ báo vĩ mô trong năm 2014 cũng cho cái nhìn tích cực về kinh tế Việt Nam năm 2015. Trong những tháng cuối năm 2014, lạm phát cả nước một vài tháng cũng ghi nhận mức giảm phát. Cùng với đó, giá xăng dầu trong nước giảm mạnh trong những ngày gần đây cũng dự báo mức CPI thấp trong tháng 01/2015. Những điều này giúp thu nhập thực tế của người tiêu dùng tăng cao, qua đó cũng hỗ trợ tăng trưởng tiêu dùng trong nước trong năm nay.

   

  Xét về khía cạnh từng doanh nghiệp, giá dầu giảm không phải là một điểm sáng cho kết quả kinh doanh của tất cả các doanh nghiệp. Điều này sẽ được phản ánh rõ nét trong kết quả kinh doanh qúy 4/2014 được công bố sắp tới. Theo đó, bức tranh kết quả kinh doanh sẽ diễn biến khá trái chiều: Kém khả quan đối với kết quả kinh doanh của doanh nghiệp kinh doanh và khai thác dầu khí hoặc hoạt động trong mảng phụ trợ cho hoạt động khai thác; Khả quan đối với các doanh nghiệp hưởng lợi từ giá dầu giảm (giảm chi phí đầu vào, chi phí vận chuyển hàng hóa,…).

   

  Theo Goldman Sachs, đợt giảm giá dầu lần này chủ yếu do ảnh hưởng bởi yếu tố cung của thị trường hơn là liên quan đến suy thoái kinh tế như đã diễn ra trong năm 2008. Hiện nay, đà giảm của giá dầu vẫn chưa có nhiều dấu hiệu chững lại và theo nhận định của tổ chức này sẽ khó tăng trong ngắn hạn. Nỗi lo sợ về việc giá dầu giảm có thể ảnh hưởng tiêu cực đối với nền kinh tế Việt Nam, tuy vậy nhìn vào những so sánh trong quá khứ, câu trả lời cho triển vọng của nền kinh tế trong năm nay theo đánh giá của các chuyên gia là khả quan.