Câu hỏi này Báo Tài nguyên & Môi trường tư vấn như sau:
Sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính được Nhà nước ban hành khá sớm (từ những năm 1980) để quản lý đất đai. Sổ đăng ký ruộng đất là loại sổ được lập theo quy định về thủ tục đăng ký thống kê ruộng đất. Trong đó, thể hiện các thông tin về ruộng đất như thông tin về quyền sở hữu (quyền sử dụng), xứ đồng (địa chỉ), diện tích, thời gian đăng ký. Còn sổ địa chính là loại sổ được lập để ghi nhận kết quả đăng ký, làm cơ sở để xác định tình trạng pháp lý và giám sát, bảo hộ các quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người được Nhà nước giao quản lý đất theo quy định của pháp luật đất đai.
Theo Khoản 1 Điều 100 Luật Đất đai 2013: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.
Như vậy, không phải toàn bộ các trường hợp có tên đều được cấp sổ đỏ mà những trường hợp có tên trong sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính trước ngày 15/10/1993 mới được cấp sổ đỏ.
Đồng thời khoản 2 Điều 100 Luật Đất đai 2013 cũng nêu rõ: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có một trong các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này mà trên giấy tờ đó ghi tên người khác, kèm theo giấy tờ về việc chuyển quyền sử dụng đất có chữ ký của các bên có liên quan, nhưng đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành chưa thực hiện thủ tục chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật và đất đó không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.”.
Vì vậy, những trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nhưng trên trong sổ địa chính, sổ đăng ký ruộng đất không ghi tên mình nhưng thửa đất mà hộ gia đình, cá nhân đó đang sử dụng có nguồn gốc nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho, nhận thừa kế,…sẽ được cấp sổ đỏ và không phải nộp tiền sử dụng đất nếu đáp ứng các điều kiện sau: Có giấy tờ chứng minh việc chuyển quyền (hợp đồng, văn bản chuyển nhượng, tặng cho,…) có chữ ký của các bên; Đến trước ngày 01/7/2014 chưa thực hiện thủ tục chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật; Đất đang sử dụng không có tranh chấp.
