(TN&MT) - Niềm vui chưa trọn vẹn, người dân thôn Tân Hợp, xã Quy Kỳ, huyện Định Hóa (Thái Nguyên) đã phải thất vọng khi dự án tiền tỷ “Xây dựng và nâng cấp đập Tân Hợp” mới xây xong, chưa bàn giao đã hư hỏng và xuống cấp nghiêm trọng.
Đập mới xây đã hỏng
Báo Tài nguyên và Môi trường nhận được thông tin phản ánh của người dân thôn Tân Hợp về tình trạng vừa xây đã xuống cấp của con đập dẫn nước vào kênh của thôn tại Thái Nguyên, đầu tháng 9/2016, chúng tôi đã mục sở thị vấn đề này.
Công trình bê tông còn mới, nhưng đã xuất hiện vết nứt, một số hạng mục gần đập hư hỏng nặng, được người dân cho biết là do trận mưa lũ tháng 7/2016 vừa qua gây nên. Được biết, Dự án nâng cấp, sửa chữa đập Tân Hợp, xã Quy Kỳ có vốn đầu tư trên 3,3 tỷ đồng, do Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão tỉnh Thái Nguyên làm chủ đầu tư, đơn vị thi công là Doanh nghiệp Tư nhân Duy Tùng và đơn vị giám sát Công ty TNHH Xây dựng 18 Thái Nguyên.
Dự án khi hoàn thành, sẽ góp phần cung cấp nước tưới cho 80ha lúa, đảm bảo ổn định sản xuất cho trên 135 hộ dân ở các xóm Tân Hợp, Tổng Củm, Bản Noong, Nà Mòn... Tuy vậy, những ngày qua, người dân xóm Tân Hợp, xã Quy Kỳ lo lắng khi công trình chưa bàn giao để đưa vào sử dụng, đã bị lũ cuốn gãy 1 phần kênh mương và sạt lở hệ thống kè.
 |
| Đoạn mương dẫn nước bị gẫy chưa biết khi nào được khắc phục |
Nhiều người dân thôn Tân Hợp bức xúc: Con đập là niềm mong mỏi bao đời của bà con, điều đáng tiếc là trước khi khởi công xây dựng, chủ đầu tư cùng đơn vị tư vấn thiết kế giám sát đã bỏ qua góp ý của người dân. Họ xây không tính hết được “con nước” lên xuống, nên khi xây xong, mặt tràn quá cao, nước không tràn qua đập, ngược lại mương dẫn nước quá bé lại cao, khiến nước không vào được mương để cung cấp cho đồng ruộng. Nguy cơ bỏ hoang là rất cao.
Để minh chứng cụ thể, ông Hứa Văn Luyên, người dân cho hay: Vừa qua, mưa lũ không lớn so với nhiều năm trước, nhưng con đập không thể chịu được sức nước, một phần vì xây đập chưa chuẩn, nên cơn lũ đã cuốn phăng 3 sào đất và hoa màu của mấy hộ trong thôn, gồm hộ ông Hứa Văn Tiến và Luân Văn Tuấn, ngoài ra, còn hư hỏng mương dẫn nước.
Theo ông Ngô Xuân Dùng, Bí thư Chi bộ thôn Tân Hợp: Vụ Đông Xuân vừa qua, khi đập Tân Hợp mới xây xong, việc lấy nước tưới rất khó khăn, trước tình hình trên, để có nước nhiều người dân đã phải nhờ cậy, thậm chí, phải “nịnh” một doanh nghiệp tư nhân quản lý trạm bơm nước mới có nước để cấy. Cũng theo ông Dùng, đập xây lớn, nhưng mương dẫn lại quá bé, chỉ cần trận mưa lớn là mương vùi lấp hoặc thoát nước không kịp, dẫn đến việc phục vụ nước tưới cho mùa màng rất khó khăn.
Dấu hiệu “rút ruột” công trình
Khi chứng kiến con đập vừa xây dựng xong, chưa kịp bàn giao nhưng đã có dấu hiệu xuống cấp rõ rệt ai cũng thấy xót xa.
Trên thân đập tràn, xuất hiện nhiều vết nứt, rò rỉ nước, hai bên mương xây cao khiến nước không thể chảy lên mương. Đáng chú ý, khi lấy que gõ lên mặt đập phát ra những âm thanh bên trong thân đập.
Theo người dân địa phương, trong quá trình thi công, đơn vị tư vấn giám sát Công ty TNHH Xây dựng 18 lỏng lẻo, nên người dân rất lo lắng cho tuổi thọ con đập.
Để xác thực con đập thi công chưa đảm bảo kỹ thuật, chất lượng, ông Dùng chỉ dùng tay đã cậy tung nhiều tảng đá bên lớp bê tông mỏng dính, trơ đất, đá. Cách đó 15m, con mương dẫn nước từ đập đã bị lũ đánh sập một đoạn, lộ ra khoảng hở đập thi công rất cẩu thả và sơ sài. Con mương dẫn nước, chống ngập mà chỉ đổ bê tông, không có thép giằng, không móng mà thay vào là lớp ni lông và đổ bê tông lát mặt… Đó có thể là nguyên nhân chính dẫn tới trận lũ tháng 7/2016, làm con đập và mương nước thiệt hại nặng nề.
Ông Luân Đức Quỳnh, Chủ tịch UBND xã Quy Kỳ, huyện Định Hóa cho biết: Những phản ánh của bà con thôn Tân Hợp là đúng. Tiếp nhận thông tin về thiệt hại do lũ và sự cố đập Tân Hợp, xã đã thống kê và báo cáo lên huyện để chờ được giải quyết.
Được biết, công trình đập Tân Hợp đến nay, xây dựng cơ bản đã hoàn thành hết các hạng mục, nhưng chưa bàn giao. Chủ đầu tư là Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão (Sở NN&PTNT tỉnh Thái Nguyên). Đây là công trình sử dụng 100% ngân sách Nhà nước.
Vừa qua, UBND tỉnh Thái Nguyên, sau khi nhận được thông tin, đã làm việc với UBND huyện Định Hóa để xác định nguyên nhân và mức độ thiệt hại, đồng thời, đưa ra những giải pháp khắc phục trong tháng 10/2016.
Chưa biết kết luận ra sao, quy trách nhiệm thế nào với chủ đầu tư và các đơn vị liên quan, nhưng với người dân xã Quy Kỳ họ đang lo tới vụ mùa sắp tới, nếu như con đập không được gia cố tốt, con mương không được sửa chữa kịp thời, cánh đồng màu sẽ ra sao?
Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ thông tin tiếp về vụ việc.
Doãn Xuân
