Đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả của chương trình khoa học và công nghệ về dân tộc thiểu số và chính sách dân tộc

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Ảnh: cema.gov.vn

Hội nghị do Ủy ban Dân tộc và Bộ KH&CN đồng tổ chức. Dự và chủ trì Hội nghị có: Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình; Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh; Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt. Cùng sự tham dự của một số lãnh đạo các Bộ, Ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các nhà khoa học.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh cho biết: sau gần 6 năm triển khai thực hiện, Chương trình CTDT/16-20 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Chương trình đã tập trung giải quyết tốt một số mục tiêu cụ thể như: Cung cấp đầy đủ các luận cứ để nhận diện các vấn đề cơ bản mang tính chiến lược và thực tiễn cấp bách liên quan đến các dân tộc thiểu số (DTTS) và chính sách dân tộc (CSDT);

Công tác tổ chức quản lý được thực hiện chặt chẽ, bài bản, đúng mục đích và đáp ứng tốt các quy định của pháp luật; Cơ bản hoàn thành việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về DTTS và các CSDT phục vụ cho việc hoạch định và thực hiện chính sách giai đoạn tiếp theo; Thu hút sự quan tâm và tham gia của các tổ chức, cá nhân, nhà nghiên cứu, nhà khoa học, các chuyên gia…

Theo báo cáo tại Hội nghị, Chương trình CTDT/16-20 được bắt đầu triển khai từ năm 2015 với mục tiêu: Cung cấp luận cứ khoa học nhằm giải quyết các vấn đề cơ bản mang tính chiến lược và thực tiễn cấp bách liên quan đến DTTS, từ đó thực hiện đổi mới CSDT đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, góp phần thực hiện thành công Chiến lược Công tác dân tộc (CTDT) đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Tính đến nay, đã có tổng số 51 nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia được triển khai thực hiện. Tổng kinh phí triển khai thực hiện Chương trình KH&CN cấp quốc gia CTDT/16-20 là 176,1 tỷ đồng.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh phát biểu khai mạc Hội nghị. Ảnh: cema.gov.vn

Những kết quả nổi bật của chương trình

Kết quả nổi bật nhất là các đề tài thuộc Chương trình vừa nghiên cứu vừa chuyển giao kết quả cho UBDT và các Ban, Bộ, ngành liên quan, đặc biệt là cung cấp luận cứ khoa học cho các nhiệm vụ:

Xây dựng dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, nội dung về CTDT;

Đánh giá tổng kết Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 12/3/2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về CTDT và ban hành Kết luận số 65-KL/TW ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Ðảng khóa IX về CTDT trong tình hình mới;

Đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược CTDT giai đoạn 2011-2020 và Đề xuất nội dung Chiến lược CTDT giai đoạn 2021-2030;

Xây dựng “Đề án tổng thể phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN” và “Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030” đã được Quốc hội phê duyệt;

Tổng kết đánh giá 25 năm thực hiện Chỉ thị 45-CT/TW của Ban Bí thư trung ương về công tác đối với vùng đồng bào Mông; Xây dựng đề án chính sách đối với đồng bào Khmer…

Đề án “Bồi dưỡng kiến thức dân tộc đối với cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2018 - 2025;

Xây dựng Báo cáo nhân quyền trong vùng đồng bào DTTS để Việt Nam báo cáo trước Liên hợp quốc… Các kết quả chuyển giao được đánh giá cao về tính kịp thời và chất lượng khoa học.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt phát biểu ý kiến tại Hội nghị ảnh: cema.gov.vn

Giai đoạn 2016-2020, Chương trình đã xây dựng được 2.324 mô hình ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KH&CN có hiệu quả, quy mô phù hợp với điều kiện sinh thái cho 34 tỉnh/thành phố vùng DTTS&MN, trong đó: thực hiện được 30 mô hình sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị; 14 mô hình ứng dụng công nghệ thông tin; 27 mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất hỗ trợ tạo việc làm cho trên 2.000 lao động thường xuyên và 5.000 lao động thời vụ, tạo sinh kế cho đồng bào;

Chương trình đã chuyển giao được 1.106 lượt công nghệ mới, tiên tiến phù hợp với từng vùng miền, thúc đẩy phát triển KT-XH khu vực DTTS&MN; hỗ trợ đào tạo trên 1.000 cán bộ quản lý KH&CN, 2.484 cán bộ kỹ thuật, kỹ thuật viên cơ sở; tập huấn cho 45.328 lượt nông dân các địa phương vùng DTTS&MN…

Đã có tổng số 205 bài báo khoa học được công bố trên tạp chí khoa học có uy tín của quốc gia; 72 bài báo khoa học được công bố trên tạp chí khoa học quốc tế, trong đó có 23 bài báo khoa học nằm trong danh mục ISI, SCOPUS; xuất bản hơn 50 đầu sách; hỗ trợ đào tạo cho trên 80 nghiên cứu sinh và 150 thạc sỹ...

Nâng cao tính thiết thực, hiệu quả

Tại Hội nghị, các đại biểu đồng tình cao với báo cáo tổng kết và đánh giá Chương trình CTDT/16-20 đã đạt được những dấu ấn nổi bật trong công tác đổi mới tư duy, lý luận, nhận thức về DTTS và CSDT; tạo được nguồn tư liệu phong phú về CTDT; có nhiều đóng góp trong công tác đào tạo cán bộ, tạo được sự gắn kết giữa cơ quan trung ương và địa phương với đội ngũ nhà khoa học có uy tín…

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của UBDT, Bộ KH&CN và các cơ quan liên quan trong công tác quản lý, cũng như sự tâm huyết và đầy trách nhiệm của các tổ chức, nhà khoa học tham gia chủ trì thực hiện các nhiệm vụ khoa học của Chương trình. Thành tích này sẽ là cơ sở, là tiền đề để hướng đến sự thành công hơn nữa của Chương trình giai đoạn 2021-2025.

Để Chương trình KH&CN giai đoạn 2021-2025 thực sự có hiệu quả, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đề nghị: Chương trình cần phải bám sát và triển khai có hiệu quả các nội dung có liên quan tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, nội dung về Công tác KH&CN, CTDT, Kết luận số 65KL/TW của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 88/2019/QH14 và 120/2020/QH14 của Quốc hội…;

“Chương trình cần tập trung vào một số nội dung chủ yếu, thiết thực; Thực hiện cơ chế vừa chuyển giao kết quả cho các Ban, Bộ, ngành và các cơ quan liên quan, để kịp thời cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoàn thiện và tổ chức thực hiện thành công chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về CTDT; Cần tiếp tục nâng cao hơn nữa trách nhiệm của UBDT, Bộ KH&CN, các Ban, Bộ ngành liên quan và các tổ chức, cá nhân nhà khoa học trong tổ chức thực hiện Chương trình, đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả, đúng quy định của pháp luật” - Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình nhấn mạnh.

Lễ ký kết Chương trình phối hợp giai đoạn 2021-2030 giữa UBDT và Bộ KH&CN. ảnh: cema.gov.vn

Nhân dịp này, UBDT và Bộ KH&CN đã tổ chức ký kết Chương trình phối hợp giai đoạn 2021-2030 với các mục tiêu chủ yếu như:

Tham mưu có hiệu quả cho Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ các giải pháp, biện pháp về KH&CN để góp phần triển khai tổ chức thực hiện thành công chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước (Kết luận số 65KL/TW của Bộ Chính trị;

Đề án tổng thể phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030;

Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030 và Chiến lược CTDT giai đoạn 2021-2030);

Nâng cao nhận thức, trình độ năng lực về KH&CN cho cán bộ làm CTDT, KH&CN trong việc xây dựng, thực hiện CSDT;

Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đồng bào các DTTS, người dân vùng DTTS&MN về vai trò của KH&CN, ứng dụng các tiến bộ KH&CN vào sản xuất và đời sống phục vụ phát triển KT-XH và giảm nghèo bền vững;

Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, thông tin, ứng dụng chuyển giao công nghệ, nhất là các KH&CN mới, phù hợp với đặc điểm đồng bào các DTTS và vùng đồng bào DTTS&MN phục vụ xây dựng chiến lược, chương trình, đề án, dự án, chính sách phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý nhà nước về CTDT...