Đắk Lắk: Cấp GCN QSDĐ gặp nhiều trở ngại

(TN&MT) - Cấp quyền sử dụng đất cho hộ gia đình cá nhân là nhằm đảm bảo đầy đủ quyền lợi cho người dân trong quá trình sử dụng đất. Do đó, Bộ TN&MT đã có nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương phải đẩy mạnh tiến độ cấp quyền sử dụng đất ở từng loại đất chính. Đến hết tháng 6 năm 2015, cả nước đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đạt 94,9% tổng diện tích đất chính cần cấp. Tuy nhiên tại Đắk Lắk mới chỉ đạt 83% diện tích đất được cấp GCNQSDĐ.

Ông Cao Quang Diễn, Trưởng phòng Tài nguyên đất, Sở TN&MT Đắk Lắk nhấn mạnh, Đắk Lắk sẽ đẩy mạnh việc cấp quyền sử dụng đất cho người dân trong thời gian tới.

Trở ngại cả về chính sách lẫn người dân

Làm việc với phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường, ông Cao Quang Diễn - Trưởng phòng Tài nguyên đất, Sở TN&MT Đắk Lắk cho biết: Trong quá trình triển khai, thẩm định cấp GCNQSDĐ lần đầu cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh đã gặp phải một số khó khăn, trở ngại, vướng mắc khiến tiến độ cấp giấy chậm lại. Nguyên nhân chủ yếu là do một bộ phận người dân còn thờ ơ với việc cấp GCNQSDĐ, nhiều người quan niệm, đất của cha ông để lại, đất ở và canh tác nhiều năm, không ai tranh chấp nên không phải đi đăng ký quyền sử dụng đỡ tốn tiền. Nhiều hộ dân mặc dù là đất lấn chiếm để xây dựng nhà ở nhưng đủ điều kiện được cấp GCNQSDĐ vẫn không kê khai, đăng ký cấp quyền sử dụng đất. Bởi cuộc sống của họ còn nhiều khó khăn nên không đủ khả năng thực hiện nghĩa vụ tài chính khi kê khai và đăng ký quyền sử dụng đất bởi họ phải nộp tiền từ 50% đến 100% theo giá đất hiện hành. Với mức nộp này, nhiều hộ phải nộp vài chục triệu đồng, thậm chí lên đến hàng trăm triệu đồng là khoản tiền không nhỏ đối với phần lớn các hộ dân ở Đắk Lắk hiện nay. Chính vì thế có nhiều trường hợp, người dân đã đăng ký, kê khai và nhận thông báo thực hiện nghĩa vụ tài chính nhưng không thể nộp tiền để được cấp GCNQSDĐ.

Ngoài ra, do một số quy định, chính sách không đồng nhất như tại khoản 4, Điều 8 Nghị định số 120 ngày 30-12-2010 của Chính phủ quy định, tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất nhưng đã phân phối (cấp) trái thẩm quyền cho hộ gia đình, cá nhân là cán bộ, công nhân viên của tổ chức làm nhà ở trước ngày 15-10-1993, khi được cấp GCNQSDĐ cho hộ gia đình, cá nhân thì thu tiền sử dụng đất bằng 40% theo giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định. Tuy nhiên, tại khoản 4 và khoản 6 Điều 50 Luật Đất đai năm 2003 lại quy định, trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định trước ngày 15-10-1993 nay được Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và không phải nộp tiền sử dụng đất. Trong khi đó, cũng tại Nghị định 120 của Chính phủ quy định trường hợp đất do lấn chiếm sử dụng trước ngày 15-10-1993 khi cấp GCNQSDĐ phải nộp 50% tiền sử dụng đất… cũng khiến cho người dân có nhiều thắc mắc và không thực hiện việc đăng ký cấp quyên sử dụng đất. Trong khi đó, tại Đắk Lắk đất của hộ gia đình, các nhân là công nhân của các nông lầm trường khi kinh tế mới và được nông lâm trường cấp đất để ở, đất sản xuất trước 15/10/1993 là rất lớn.

Bên cạnh đó, việc cấp giấy chậm còn do các nguyên nhân: một số trường hợp chuyển nhượng đất đai không đầy đủ thủ tục, giấy tờ theo quy định của pháp luật (chủ yếu giấy viết tay); đất tranh chấp, chưa thống nhất ranh giới chia tách thửa; các trường hợp không kê khai cấp giấy chứng nhận do chưa đi kê khai hoặc do vắng mặt ở địa phương…

Về kinh phí, một mặt do ngân sách Trung ương phân bổ về địa phương không đủ, mặt khác theo quy định thì các địa phương phải trích tối thiểu 10% tiền thu từ đất cho công tác đo đạc địa chính, xây dựng hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai, nhưng trên thực tế nhiều địa phương chỉ chi từ 2-3% nên cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ này.

Chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ.

Theo số liệu thống kê của Sở TN&MT, toàn tỉnh Đắk Lắk đã cấp GCNQSDĐ cho hộ gia đình, cá nhân được 359.774 ha/433.264 ha (còn lại 73.490ha chưa được cấp) đạt tỷ lệ 83,04%. Tro đó có 8 huyện, thị xã, thành phố đã hoàn thành chỉ tiêu về cấp quyền sử dụng đất và 7 huyện là Ea Súp, Buôn Đôn, Cư M’gar, Krông Bông, Krông Buk, Krông Pak và M’Drak đạt tỷ lệ thấp. Trong khi đó tỷ lệ chung cả nước đến hết tháng 6 năm 2015 cấp được 41.757.000 Giấy chứng nhận với diện tích 22.963.000ha, đạt 94,9% diện tích cần cấp các loại đất chính, cơ bản hoàn thành mục tiêu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Nghị quyết số 30/2012/QH13 của Quốc hội.

Thực hiện Chỉ thị số 1474/CT-TTg, ngày 24 tháng 08 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để chấn chỉnh việc cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, trong thới gian tới, các cấp ủy, chính quyền và ngành chức năng trên địa bàn tỉnh sẽ quan tâm chỉ đạo, triển khai thực hiện kết quả đề ra theo chỉ đạo của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Hiện nay Sở TN&MT đang đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk thành lập Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất một cấp trực thuộc Sở TN&MT để giảm phiền hà cho người dân và đẩy nhanh tín độc cấp quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh./.

Bài và ảnh: Đình Thắng