Chuyên gia hiến kế thúc đẩy ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong KTTV

Mai Đan | 28/03/2023, 16:11

(TN&MT) - Trong thời gian gần đây, Tổng cục Khí tượng Thủy văn (KTTV) đã nhận được nhiều sự hỗ trợ, đầu tư thông qua các chương trình, dự án, đề tài... qua đó góp phần nhanh chóng hiện đại hóa và tiếp cận với các công nghệ tiên tiến, trong đó có công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI).

_mg_9917(1).jpg
Quang cảnh Hội thảo

Để đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng AI trong lĩnh vực KTTV, các chuyên gia, nhà khoa học đã đề xuất nhiều giải pháp tại Hội thảo khoa học “Nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực khí tượng thủy văn” vào sáng 28/3, tại Hà Nội.

Báo TN&MT xin lược ghi ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học để bạn đọc theo dõi.

TS. Hoàng Đức Cường - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV: Nghiên cứu hiện tại và định hướng ngành KTTV dần chuyển sang ưu tiên cho AI

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với các công nghệ cốt lõi trong nhóm Kỹ thuật số như Dữ liệu lớn - Bigdata, Internet vạn vật - IoT và Trí tuệ nhân tạo - AI đang từng bước thay đổi căn bản, toàn diện phương thức sản xuất, đời sống kinh tế, xã hội và tạo nên xu hướng chuyển dịch không thể đảo ngược trên toàn thế giới.

KTTV là một trong những ngành có thời gian dài ứng dụng công nghệ thông tin và truyền tin phục vụ công tác quan trắc, dự báo, cảnh báo KTTV. Các bài toán nghiệp vụ KTTV sử dụng đa dạng các loại mô hình toán học, vật lý, xác suất thống kê,... do đó khả năng ứng dụng các công nghệ số và nổi bật hiện nay như AI là rất rộng mở.

_mg_9881(1).jpg
TS. Hoàng Đức Cường - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV phát biểu tại Hội thảo

Thời gian qua, công tác nghiên cứu hiện tại và định hướng của Tổng cục cũng đang dần được chuyển dịch sang ưu tiên cho mảng công nghệ này. Tổng cục KTTV đã có một số nghiên cứu về AI phục vụ công tác quan trắc, dự báo, cảnh báo thời tiết như dự báo đường đi của bão hoặc phân tích ảnh radar, vệ tinh và có những kết quả nhất định dù còn khiêm tốn.

Bà Bùi Thị Thanh Hương - Vụ Công nghệ cao, Bộ Khoa học và Công nghệ: Lồng ghép nghiên cứu, ứng dụng AI trong các Chương trình ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số

Đến nay, có 7/18 bộ, ngành và 22/63 tỉnh, thành phố đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về nghiên cứu phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030. Chiến lược được triển khai lồng ghép trong các Chương trình, nhiệm vụ về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, Chính phủ số. Các ứng dụng AI tập trung vào hoạt động chuyển đổi số, phát triển đô thị thông minh, phát triển doanh nghiệp số, y tế thông minh, cải cách thủ tục hành chính.

Để thúc đẩy nghiên cứu phát triển và ứng dụng AI trong thời gian tới, cần nâng cao tiềm lực và trình độ AI trong nước (nhân lực AI, tổ chức AI, hạ tầng dữ liệu, hạ tầng năng lực tính toán, hạ tầng AI); hoàn thiện các chính sách thúc đẩy đào tạo và phát triển nguồn nhân lực AI, tài năng trẻ về AI, đổi mới giáo dục, đào tạo nghề, đào tạo kỹ năng về AI.

_mg_9895.jpg
Bà Bùi Thị Thanh Hương - Vụ Công nghệ cao, Bộ Khoa học và Công nghệ thông tin về  tình hình thực hiện Chiến lược quốc gia về nghiên cứu phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030

Bên cạnh đó, ưu tiên nguồn lực, triển khai hiệu quả Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp quốc gia về AI giai đoạn đến năm 2030 và các chương trình, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể khác để tăng cường năng lực AI quốc gia; hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia để phục vụ hiệu quả cho phát triển AI tại Việt Nam; đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chiến lược AI; các cơ hội, thách thức để giúp doanh nghiệp định hình rõ nét về chiến lược AI…

ThS. Phạm Hoàng Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý dự báo, Tổng cục KTTV: Đảm bảo tiến độ, chất lượng và khả năng ứng dụng thực tế của các đề tài về AI

Tổng cục KTTV đã triển khai một số nghiên cứu, ứng dụng AI tại các đơn vị trong Tổng cục. Cụ thể, đối với quan trắc có các nghiên cứu gồm: Nghiên cứu, phát triển công cụ sử dụng mô hình học máy: Logistic Regression Model, Random forest và Decision Tree Classifier để tăng cường độ chính xác của thông tin dự báo dông, sét - Đài Khí tượng cao không nghiên cứu, ứng dụng từ 2022.

Nghiên cứu xây dựng công nghệ thị giác máy tính để tự động xác định và đo mực nước thủy văn từ hình ảnh quan trắc. Nội dung này được nhiều đơn vị nghiên cứu trong đó có các Đài KTTV khu vực Nam Bộ, Trung Trung Bộ và Trung tâm Quan trắc KTTV.

Đối với thông tin dữ liệu, có các nghiên cứu về việc ứng dụng AI hỗ trợ công tác Thông tin dữ liệu mới chỉ được thực hiện tại cấp Trung ương, cụ thể hơn Trung tâm Thông tin và Dữ liệu KTTV có một số nghiên cứu công nghệ phân tích ảnh để phân tích, số hóa tài liệu, giản đồ tự ghi, tuy nhiên chưa được kết hợp các công nghệ học máy (ML) để tăng hiệu quả số liệu.

Đối với dự báo và cảnh báo sớm, Trung tâm Thông tin và Dữ liệu KTTV đã chủ trì thực hiện nghiên cứu giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo để nhận dạng, hỗ trợ dự báo và cảnh báo một số hiện tượng KTTV nguy hiểm (bão, mưa lớn diện rộng, không khí lạnh, lũ, nước biển dâng do bão). Sản phẩm của đề tài đã được tích hợp vào hệ thống nghiệp vụ nội bộ của đơn vị.

_mg_0008.jpg
ThS. Phạm Hoàng Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý dự báo, Tổng cục KTTV chia sẻ với phóng viên Báo TN&MT bên lề Hội thảo

Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia có một số đề tài nghiên cứu: Nghiên cứu xây dựng hệ thống trí tuệ nhân tạo ứng dụng trong dự báo xoáy thuận nhiệt đới ở Biển Đông và ảnh hưởng đến Việt Nam hạn đến 3 ngày; Nghiên cứu đổi mới công nghệ dự báo sóng biển, nước dâng do bão thời hạn 24 giờ bằng kỹ thuật xử lý dữ liệu lớn và học máy; Nghiên cứu ứng dụng công nghệ số mới để dự báo định lượng mưa hạn cực ngắn cho khu vực trung du, miền núi Việt Nam.

Đài KTTV khu vực Trung Trung Bộ đã bước đầu có những nghiên cứu để ứng dụng công nghệ AI vào việc thu thập dữ liệu phục vụ phân tích kết quả dự báo mô hình Châu Âu để tổng hợp dữ liệu đầu vào cho bản tin KTTV.

Đài KTTV khu vực Nam Bộ có đề tài nghiên cứu xây dựng hệ thống giám sát, dự báo, cảnh báo ngập/triều đô thị dựa trên nền tảng AI tại Thành phố Hồ Chí Minh (triển khai thử nghiệm tại Thủ Đức); bước đầu nghiên cứu, ứng dụng AI phục vụ dự báo mặn và thí điểm cho Sóc Trăng.

Để thúc đẩy ứng dụng AI, cần đẩy mạnh các đề tài đang thực hiện, đảm bảo tiến độ, chất lượng và khả năng ứng dụng thực tế; đưa các sản phẩm đề tài đã hoàn thành vào ứng dụng thực tế để đánh giá, điều chỉnh, hoàn thiện để sớm đưa vào nghiệp vụ; tăng cường các đề tài nghiên cứu về AI để hỗ trợ công tác Quan trắc và Thông tin Dữ liệu KTTV; nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện chuẩn hóa cơ sở dữ liệu KTTV trên nền tảng công nghệ Bigdata.

Đồng thời, nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin đáp ứng đủ yêu cầu về an toàn, an ninh, bảo mật dữ liệu; nghiên cứu xây dựng hệ thống phổ biến thông tin dự báo, cảnh báo ứng dụng công nghệ AI để hướng đối tượng; lồng ghép nhu cầu đào tạo vào chương trình đào tạo trong các chương trình hợp tác, dự án, đề tài… Qua đó tận dụng được nhân sự trình độ cao trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và hướng tới việc phát triển nhân sự lâu dài.

TS. Vũ Hồng Long đến từ Tổng Công ty Giải pháp Doanh nghiệp Viettel - Tập đoàn Viettel: Nhiều nước đã nghiên cứu, ứng dụng thành công AI trong KTTV, Việt Nam cũng có thể làm được

Chương trình Phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDP) đã tạo ra một hệ thống cảnh báo sớm đa nguy cơ (MHEWS), áp dụng Big data, ML và AI dựa trên dữ liệu do các nước cung cấp để hỗ trợ Georgia dự báo chính xác và cảnh báo sớm cho người dân, giúp giảm 30% thiệt hại nhân sự và tài chính.

Hay tại Mỹ, Tập đoàn công nghệ đa quốc gia IBM đã phát triển Big Data, xử lý Dữ liệu có cấu trúc và phi cấu trúc, được xử lý bởi Operations Risk Insight (ORI), một nền tảng Big data áp dụng AI và ML để trực quan hóa và hỗ trợ quá trình ra quyết định, đưa ra tới 26 triệu dự báo hàng ngày.

_mg_9993.jpg
TS. Vũ Hồng Long đến từ Tổng Công ty Giải pháp Doanh nghiệp Viettel - Tập đoàn Viettel trao đổi với phóng viên Báo TN&MT bên lề Hội thảo

Việt Nam hoàn toàn có thể nghiên cứu và ứng dụng AI và Bigdata để quản lý thông tin, dữ liệu KTTV. Việt Nam cần xây dựng kiến trúc dữ liệu KTTV trên cơ sở phù hợp đặc thù ngành và kiến trúc chính phủ điện tử 2.0 của Bộ TN&MT; triển khai công nghệ Big data trên nền tảng thu thập và khai phá dữ liệu (DMP) cho dữ liệu quan trắc, dữ liệu chuyên ngành.

Ngoài ra, kết hợp các chuyên gia, tổ chức quốc tế như Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) nghiên cứu các bài toán ứng dụng dữ liệu để phân tích cảnh báo, dự báo; tiến tới xây dựng và xã hội hóa các dịch vụ, ứng dụng dựa trên nền dữ liệu và dự báo KTTV.

Bài liên quan

(0) Bình luận
Nổi bật
ĐBQH Lý Thị Lan đề nghị sớm triển khai chính sách đối với vùng đồng bào DTTS và miền núi
(TN&MT) - Theo Đại biểu Lý Thị Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang, việc chậm, chưa ban hành các quy định pháp luật tất yếu dẫn tới lãng phí cơ hội thụ hưởng, tiếp cận chính sách của người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Đừng bỏ lỡ
  • TP.HCM: Tổ chức Ngày hội Sống Xanh năm 2023
    (TN&MT) - Sáng 3/6, tại Công viên Quảng trường Khánh Hội (Quận 4), Sở TN&MT TP.HCM đã phối hợp với các sở, ban, ngành tổ chức Ngày hội Sống Xanh TP.HCM năm 2023. Ông Nguyễn Hồ Hải, Phó Bí thư Thành ủy; ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM; đại diện lãnh đạo, cán bộ viên chức các sở, ban ngành, doanh nghiệp cùng đông đảo người dân… tham gia Ngày hội.
  • Đồng Nai: Phát động Tuần lễ Đồng Nai xanh, hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới 2023
    (TN&MT) - Ngày 3/6, Sở TN&MT Đồng Nai đã phối hợp với UBND huyện Long Thành tổ chức Lễ phát động Tuần lễ Đồng Nai xanh, hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới 5/6/2023, thu hút khoảng 1.500 đoàn viên thanh niên, học sinh, sinh viên và người dân tham gia. Ông Võ Văn Phi - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai đã đến dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ.
  • Việt Nam tham dự Khóa họp Đại hội đồng 19 của WMO
    (TN&MT) - Trong các ngày từ 22/5 đến 2/6/2023, tại Geneva, Thụy Sỹ đã diễn ra Khóa họp Đại hội đồng lần thứ 19 của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO).
  • Quảng Ngãi: Ra quân thu gom rác thải nhựa, làm sạch môi trường biển
    Sáng ngày 2/6, Sở TN&MT tỉnh Quảng Ngãi phối hợp UBND xã Tịnh Kỳ (TP Quảng Ngãi) tổ chức Lễ ra quân thu gom rác thải nhựa hưởng ứng Tuần lễ biển, hải đảo Việt Nam và Ngày đại dương thế giới năm 2023.
  • Lào Cai: Phát động “Tháng hành động vì môi trường” năm 2023
    (TN&MT) - Sáng ngày 2/6, UBND tỉnh Lào Cai đã long trọng tổ chức Lễ phát động “Tháng hành động vì môi trường” hưởng ứng ngày Môi trường thế giới, ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2023 và tổ chức giải chạy vì môi trường với chủ đề “ Mỗi sải bước- Một quyết tâm xanh”.
  • Văn Yên (Yên Bái): Thành lập tổ chỉ đạo, giám sát hoạt động lò đốt rác tại Đông Cuông
    (TN&MT) - Theo UBND huyện Văn Yên (Yên Bái), dự kiến lò đốt chất thải rắn sinh hoạt tại xã Đông Cuông sẽ hoạt động trở lại vào ngày 5/6/2023, trước khi hoạt động huyện đã thành lập tổ chỉ đạo, nhóm giám sát việc vận hành lò đốt nhằm đánh giá nguyên nhân phát sinh mùi, khói, bụi.
  • Ninh Bình phát động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới năm 2023
    (TN&MT) - Sáng 2/6, tại TP Ninh Bình, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình phối hợp với UBND TP Ninh Bình tổ chức Lễ phát động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới – Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam – Ngày Đại dương thế giới và Chiến dịch làm sạch môi trường năm 2023.
  • Thời tiết ngày 2/6: Nắng nóng kèm nguy cơ gây hại cao
    (TN&MT) - Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, trong ngày hôm nay (2/6), chỉ số UV cực đại trong ngày hầu hết các tỉnh trên cả nước đều ở ngưỡng nguy cơ gây hại rất cao. Đặc biệt, các địa phương là Hà Nội, Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Quy Nhơn có chỉ số nhiệt cực đại ở mức nguy hiểm, người hoạt động ngoài trời trong thời gian dài có thể bị sốc nhiệt.
  • Nhiều giải pháp mới trong xử lý, tái chế nhựa
    (TN&MT) - Ngày 1/6, tại Hà Nội, Viện Chính sách Kinh tế môi trường (EEPI), Tạp chí Kinh tế Môi trường và Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) tổ chức Tọa đàm “Đánh bại ô nhiễm nhựa – Thực trạng và giải pháp tại Việt Nam”.
  • Chúng ta cùng hành động
    (TN&MT) - Diễn ra vào ngày 5/6 hằng năm, ngày Môi trường thế giới năm 2023 được Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) phát động với chủ đề "Giải pháp cho ô nhiễm nhựa”, trọng tâm là tập trung vào thực hiện chiến dịch “Chống ô nhiễm nhựa”. Lựa chọn của UNEP không nằm ngoài dự đoán của các quốc gia, đồng nghĩa với nhận định cùng với biến đổi khí hậu, ô nhiễm nhựa đang là mối nguy hàng đầu đe dọa nặng nề tương lai trái đất.
  • Du lịch Thích ứng BĐKH ở Bến Tre: Phát triển mô hình sinh thái - xanh - bền vững
    (TN&MT) - Là tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề do biến đổi khí hậu (BĐKH) gây ra, tuy nhiên, với địa hình và vị trí tự nhiên đa dạng phong phú, thời gian qua, tỉnh Bến Tre đã tận dụng thế mạnh địa phương, tập trung đầu tư, phát triển du lịch, nhất là du lịch sinh thái theo hướng xanh, bền vững, từ đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống, vật chất và tinh thần của người dân địa phương.
  • Sơn La: Xây dựng những miền quê đáng sống
    (TN&MT) - Với 188/204 xã khu vực nông thôn, thời gian qua, tỉnh Sơn La đã quan tâm chỉ đạo các cấp, ngành, các địa phương nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường nông thôn, đặc biệt là tại các xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM).
  • Chống rác thải nhựa: Cần sự vào cuộc của các bộ, ngành
    (TN&MT) - Tại nội dung chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang về việc đồng ý chủ trương Việt Nam tham gia đàm phán Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đã chỉ rõ trách nhiệm của các bộ, ngành tham gia hoạt động đàm phán với việc phân công trách nhiệm, chủ trì đàm phán rõ ràng để đảm bảo tính khả thi của cam kết khi thực thi một Thỏa thuận có tính chất pháp lý toàn cầu về rác thải nhựa.
  • Việt Nam tham gia thỏa thuận toàn cầu về rác thải nhựa đại dương: Chuẩn bị tốt điều kiện và nguồn lực
    (TN&MT) - Ngày 16/8/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1407/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Việt Nam chủ động chuẩn bị và tham gia xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đại dương. Với Quyết định này, Việt Nam đã thể hiện sự cam kết mạnh mẽ với các quốc gia trên thế giới và thực hiện những bước đi tiên phong trong cuộc chiến với rác thải nhựa đại dương.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO