Chuyên đề “Bảo vệ tài nguyên – môi trường trên rẻo cao Tây Bắc” - Bài 2: Đồng bào công giáo Sa Pa chung tay bảo vệ nguồn nước

Nước với đời sống sinh hoạt của người công giáo Mông Sa Pa

Mường Hoa là một xã của thị xã Sa Pa, Lào Cai, với đa số đồng bào công giáo Mông sinh sống. Mường Hoa cũng là một trong những xã có nhiều đồng bào làm nông nghiệp, do vậy nước sạch, nước sinh hoạt cũng là một trong những đề mà người dân nơi đây quan tâm.

Với người công giáo Mông nơi đây nước không chỉ để ăn uống sinh hoạt, sản xuất mà nước là một tín ngưỡng linh thiêng. Do vậy đồng bào công giáo người Mông Mường Hoa, đã xây dựng một hệ thống luật tục bảo vệ nguồn nước. Những giọt nước nơi đây được người dân nâng niu, gìn giữ như báu vật của dân tộc mình.

Bên ấm trà nóng, ông Giàng A Dũng, Trưởng thôn Bản Bo kể cho chúng tôi nghe nhiều điều lý thú về vai trò của nước trong đời sống tâm linh của người công giáo Mông. Với người Mông, nước có một vai trò vô cùng quan trọng, nước không chỉ mang lại sự sống cho con người và cây trồng mà nước còn là hạt ngọc trời do bề trên ban cho con người. Do vậy mỗi người công giáo cần phải bảo vệ và giữ gìn nguồn nước, bảo vệ sông, suối.

Vừa thoan thoăt nhặt cỏ cho vườn lê, anh Giàng A Chu vừa vui vẻ chia sẻ, trước đây gia đình anh gặp khó khăn về nước sản xuất, ruộng thì ở xa nguồn nước nên không lấy nước về ruộng trồng cấy được. Không có nước, gia đình tôi anh Chu không trồng được cây gì, nên thu nhập bấp bệnh, đời sống khó khăn.

“Từ khi Nhà nước bê tông mương máng, chỗ nào cũng dẫn nước đến được ngoài trồng ngô, trồng lúa, nhà tôi đang trồng được cả lê đây này. Nước thật sự rất quan trong nên việc bảo vệ nguồn nước chúng tôi cho vào trách nhiệm của bản thân chứ không phải của nhà nước”, anh A Chu phấn khởi.

Chỉ tay nên những nương ngô xanh ngút ngàn anh Chu nói, nhờ có nước mà dân chúng tôi không lo đói nữa. Những năm gần đây chỗ chúng tôi còn có nước sạch dùng nên người dân và trẻ nhỏ ít mắc bệnh hơn hẳn. Nước thật sự là hạt ngọc trời mà chúa đã ban cho chúng ta.

Chính quyền cùng người dân chung tay bảo vệ nguồn nước

Nước không chỉ quan trọng trong hoạt động sản xuất mà nó còn là tâm linh, tập tục với người dân vùng cao Mường Hoa, Sa Pa, nhận thức được điều này người dân và chính quyền địa phương đã cùng chung tay bảo vệ nguồn nước.

Anh Giàng Văn Hoà, một người dân công giáo sinh sống tại xã Mường Hoa chia sẻ, ngay từ khi còn bé đã được cha mẹ, ông bà nói cho biết về vai trò và tầm quan trọng của nước. Hiểu rõ về tầm quan trọng của việc bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước, gia đình anh và các hộ dân nơi không dám sử dụng nước bừa bãi, các công trình vệ sinh hay nước thải trong chăn nuôi cũng xử lý trước khi thải ra môi trường. Đồng bào ở đây dùng nước máy cho ăn uống, sinh hoạt để đảm bảo sức khoẻ.

Gia đình tôi đã được sử dụng nước sinh hoạt đảm bảo vệ sinh mấy rồi, chúng tôi không còn phải dẫn nước từ các con suối mang về nhà sinh hoạt. Các hộ dân nơi đây cũng ý thức được tầm quan trọng của tài nguyên nước nên cũng đồng lòng góp công, góp của vào bảo vệ nguồn nước. Mỗi khi bão lũ làm hỏng các đường dẫn nước là chúng tôi sẵn sàng cùng cơ quan chức năng sửa chữa. Người dân chúng tôi cũng nâng cao ý thức hơn trong công tác bảo vệ môi trường không xả rác bừa bãi làm ô nhiễm nguồn nước. Bảo vệ rừng và trồng nhiều cây xanh để nguồn nước không bị suy thoái”. Anh Giàng A Dơ, Thôn thôn Bản Bo, xã Mường Hoa chia sẻ.

Theo ông Giàng A Dũng, Trưởng thôn Bản Bo, xã Mường Hoa (Sa Pa) chia sẻ, Những năm gần đây, do biến đổi khí hậu nên việc thiếu nước cũng làm ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt của người dân. Vào những lúc trồng cấy, bà con phải thức khuya, dậy sớm để canh nước đưa vào ruộng, không thì không đủ nước để cấy. Với địa hình đồi núi, lại có nhiều hộ ở cách xa nhau vấn đề nước sinh hoạt cho các hộ dân cũng gặp khó khăn. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong canh tác nông nghiệp, xả chất thải, rác thải chưa qua phân loại … là những nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm nguồn nước. Trước thực trạng này, chính quyền đã triển khai nhiều giải pháp nhằm bảo vệ nguồn tài nguyên nước, trong đó, chú trọng đến công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân, xây dựng nông nghiệp sạch. Đồng bào công giáo xã Mường Hoa cũng hiểu rõ vấn đề này nên cũng cùng chung tay bảo vệ nguồn nước.

Ông Dũng chia sẻ thêm, hưởng ứng công tác vệ sinh môi trường, bảo vệ nguồn nước người dân trong xã Mường Hoa cũng thường xuyên cùng nhau dọn vệ sinh quanh nhà, nhặt rác trên các dòng suối, không vứt vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật lung tung mà bỏ vào nơi thu gom theo quy định… Với sự tích cực vào cuộc của cả chính quyền và người dân, việc nước sinh hoạt và nước sản xuất của xã Mường Hoa đã cơ bản được được giải quyết, không còn tình trạng thiếu nước như nhiều năm trước.

Đến thời điểm hiện tại đã có 90% dân số trong xã Mường Hoa được sử dụng nước sạch, còn 10% chưa có nước sạch là do nơi ở quá xa nên việc đưa nước sạch về khó khăn. Trong thời gian tới xã phấn đầu để 10% người dân còn lại được sử dụng nước sạch. Mục tiêu đến năm 2025 của Sa Pa là tỷ lệ cấp nước sinh hoạt nông thôn hợp vệ sinh đạt 97%, trong đó 50% được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn của Bộ Y tế.