Theo truyền thuyết xưa, chùa Nôm được xây giữa rừng thông cổ thụ, có lẽ vì vậy mà chùa còn có tên gọi khác là Linh thông cổ tự. Không còn ai nhớ chính xác sự ra đời của ngôi chùa, chỉ biết rằng trên hai tấm bia lớn còn lưu lại tại đây thì chùa đã được xây dựng lại vào năm 1680.

Điều đặc biệt, thu hút khách thập phương về chiêm bái tại chùa, là hệ thống tượng cổ được tạc bằng đất. Theo Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam, chùa Nôm được công nhận là “ngôi chùa có nhiều tượng đất cổ nhất Việt Nam” với 122 pho tượng phật lớn, nhỏ làm bằng đất. Các pho tượng ở đây được tạc theo hình dáng, kích thước, tư thế, màu sắc vô cùng phong phú, đa dạng, đều ngồi, đứng trên một giá đỡ bằng đất với đủ các tư thế mập, ốm, hiền lành, dữ tợn, dân dã, thần tiên… với nhiều kích cỡ khác nhau.

Khi qua cổng tam quan là lầu chuông và lầu trống nằm đối xứng hai bên, ở giữa là một hồ nước trong xanh.

Chùa Nôm được Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam công nhận là "ngôi chùa có nhiều tượng đất cổ nhất Việt Nam".

Gác trống và gác chuông với thiết kế ba tầng, cong vút đẹp mắt. Giữa khuân viên chùa là hồ nước xanh mát.

Mái chùa hình đầu rồng, biểu tượng hội tụ quyền uy vương triều với ý nghĩa vũ trụ và nhân sinh.

Các pho tượng với đủ các tư thế, hiền lành, dữ tợn, vui vẻ, đăm chiêu… với nhiều kích cỡ khác nhau.

Lầu Quan Âm nằm ở giữa hồ nước như một đài sen nguy nga, lộng lẫy.

Chùa Nôm còn cổ kính của từng hạng mục công trình với họa tiết trang trí tinh tế, tài hoa và tâm huyết của các nghệ nhân dân gian.

Khuôn viên chùa, cảnh quan, môi trường nơi đây luôn xanh - sạch - đẹp mang nhưng dấu ấn đậm nét xưa.

Hoàng Minh