Xu hướng này đặc biệt rõ rệt ở châu Âu. Điều đó cho thấy việc ban hành các chính sách và hành động thân thiện với khí hậu đã thành công khi thúc đẩy đầu tư vào năng lượng sạch, biến đây trở thành một nguồn năng lượng có hiệu quả cao về mặt chi phí.
Theo Tiến sĩ Ben Caldecott, Giám đốc Nhóm Tài chính Bền vững Oxford, chi phí vốn là yếu tố chính quyết định tổng chi phí của các công nghệ năng lượng khác nhau và phản ánh những xu thế rủi ro mà thị trường tài chính nhận thấy, ví dụ, tốc độ thay thế than đá bằng năng lượng tái tạo.
Trọng tâm để đạt được các mục tiêu của Thỏa thuận Paris là chuyển một lượng lớn vốn vào ngành năng lượng carbon thấp. Chi phí vốn hoạt động như một cơ chế truyền tải chính giữa hệ thống tài chính và nền kinh tế thực, ảnh hưởng đến các quyết định đầu tư của cả các tổ chức tài chính lẫn doanh nghiệp, do đó đòi hỏi phải giảm chi phí vốn cho năng lượng sạch. Điều này sẽ giúp giảm giá cung cấp năng lượng tái tạo trên quy mô toàn cầu. Tiền lệ ở châu Âu cho thấy, các chính sách môi trường rất quan trọng trong việc định giá tài sản.
Trên toàn cầu, chi phí nợ của các công ty điện tái tạo là 6%, thấp hơn so với con số 6,7% của các công ty điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Tương tự, các công ty điện tập trung vào năng lượng tái tạo có chi phí vốn chủ sở hữu (15,2%) thấp hơn so với các công ty dựa vào nhiên liệu hóa thạch (16,4%).
Ở châu Âu, chi phí chênh lệch vốn chủ sở hữu giữa các công ty điện lực có hàm lượng carbon thấp hơn và các công ty cùng ngành có hàm lượng carbon cao hơn đã ngày càng gia tăng theo thời gian. Ví dụ: từ năm 2015, các công ty có tỷ lệ năng lượng mặt trời và năng lượng gió cao hơn trong cơ cấu năng lượng của họ đã giảm chi phí vốn chủ sở hữu từ 17% xuống 14%, trong khi những công ty có tỷ lệ năng lượng mặt trời và năng lượng gió thấp hơn lại có xu hướng ngược lại. Điều này cho thấy, xu hướng các nhà đầu tư dự đoán những rủi ro liên quan đến nhiên liệu hóa thạch sẽ sớm tăng lên.
Báo cáo cũng chỉ ra, ở quy mô toàn cầu, khai thác than hiện có chi phí vốn cao nhất (chi phí nợ tăng lên 7,9% vào năm 2021 và chi phí vốn chủ sở hữu tăng lên 18,2%), tiếp theo là sản xuất dầu khí và nhiên liệu tái tạo. Kể từ năm 2016, chi phí vay nợ để huy động vốn cho năng lượng tái tạo và công nghệ đang có xu hướng giảm, trong khi chi phí vay nợ cho khai thác than lại tăng lên.
Các chuyên gia nhận định, việc đầu tư vào các hoạt động sử dụng nhiều carbon cũng như vào các hoạt động thăm dò khai thác tiêu tốn nhiều chi phí trong ngành dầu khí đang ngày càng trở nên rủi ro. Cuộc xung đột Nga-Ukraine, vốn đã khiến giá dầu và khí đốt tăng lên mức cao nhất trong vòng một thập kỷ qua, càng thúc đẩy các nền kinh tế từ bỏ nhiên liệu hóa thạch và chuyển dòng vốn sang năng lượng sạch.
Báo cáo này là phần thứ hai trong chuỗi các báo cáo nằm trong Chương trình Rủi ro Chuyển đổi Năng lượng và Chi phí Vốn (ETRC). Báo cáo đầu tiên phát hành vào năm 2021, theo dõi chi phí nợ trong lĩnh vực năng lượng và phiên bản cập nhật này mở rộng sang vốn chủ sở hữu, trái phiếu doanh nghiệp và dữ liệu kế toán bên cạnh các khoản vay hợp vốn.
Thông qua ETRC, Nhóm tài chính bền vững Oxford - trung tâm nghiên cứu tài chính bền vững lớn nhất trên toàn cầu kỳ vọng mang lại tầm nhìn rộng hơn về những thay đổi trong chi phí vốn của hệ thống năng lượng toàn cầu, giúp các nhà hoạch định chính sách nắm bắt những thay đổi của tâm lý thị trường và rủi ro trong các ngành phát thải nhiều khí nhà kính.
