Cần đặc biệt nhấn mạnh vai trò của chính quyền cấp huyện trong quản lý môi trường

Đặt câu hỏi với Bộ trưởng Trần Hồng Hà, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) chất vất: Hiện tình trạng ô nhiễm môi trường ở các làng nghề, nhất là các làng nghề sản xuất công nghiệp tái chế vẫn chưa được kiểm soát, xử lý vi phạm chưa nghiêm… đề nghị Bộ trưởng cho biết kết quả nguyên nhân không đạt được, các mục tiêu và các giải pháp trong thời gian tới? Giải pháp, thời gian để giải quyết dứt điểm tối đa số làng nghề bị ô nhiễm nghiêm trọng? Đối với các khu, cụm công nghiệp trước khi đi vào hoạt động đã bảo đảm hoàn thành hệ thống xử lý nước thải theo yêu cầu của Nghị quyết 33 của Quốc hội hay chưa?...

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Trường Giang, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho rằng vấn đề ô nhiễm làng nghề và ô nhiễm các khu công nghiệp, cụm công nghiệp đang là vấn đề bức xúc, từ kỳ họp thứ 3 cũng như ý kiến đại biểu đã chất vấn.

Bộ trưởng cho biết, trong thực tế hiện nay, chúng ta đã xây dựng, nhận dạng được các loại hình làng nghề gây ô nhiễm môi trường, đối với khu công nghiệp chúng ta đã đặt ra yêu cầu về lộ trình để xử lý nước thải tập trung, đã có trên 80% khu công nghiệp đầu tư hệ thống hạ tầng, trong đó có trên 10% đã lắp đặt các hệ thống quan trắc tự động.

“Nói như vậy, ở khu công nghiệp có bước tiến đáng kể, riêng cụm công nghiệp hiện nay tình hình hết sức nan giải. Trên thực tế, các cụm công nghiệp là khu vực do địa phương quyết định đầu tư nên nguồn lực, nguồn nhân lực và việc đầu tư ở đây hết sức hạn chế, tỷ lệ đầu tư hạ tầng, xử lý nước thải tập trung cũng như giám sát môi trường cụm công nghiệp đang đặt ra” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà thông tin.

Về giải pháp, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, Chính phủ đã ban hành 4 nghị định, trong đó quy định cụ thể về quyền hạn, trách nhiệm, nội dung về kiểm soát đối với các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và làng nghề. Bộ trưởng nói: “Ở làng nghề hiện nay chúng ta có cơ sở dữ liệu, đặc biệt là chương trình mục tiêu đã được lồng ghép với chương trình xây dựng nông thôn mới, việc triển khai thực hiện để các làng nghề từng bước đáp ứng yêu cầu về môi trường”.

Đặc biệt, theo Bộ trưởng, chúng ta quan niệm đối với các làng nghề, khu công nghiệp, cụm công nghiệp đều phải chấp hành và tuân thủ các quy định của pháp luật về môi trường. Mỗi đối tượng này đều gắn với trách nhiệm quản lý đầy đủ. Hay nói cách khác tức là Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương. “Đặc biệt là nhấn mạnh vai trò của chính quyền cấp huyện trong quản lý môi trường” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Từ góc độ này, người đứng đầu Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, hiện có một vấn đề đang nổi lên đó là trong thời gian tới phải tập trung chấn chỉnh công tác quản lý đối với các cụm công nghiệp. “Các cụm công nghiệp hiện nay thực tế đã chuyển về đây rất nhiều ngành sản xuất và công nghệ lạc hậu, đặc biệt là các ngành công nghệ tái chế như đại biểu đã nêu” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.

Vẫn theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, trên thực tế kiểm tra thì các cơ sở này đều không đáp ứng được năng lực, các công nghệ thì lạc hậu chưa có được các trang thiết bị và đầu tư cho vấn đề xử lý môi trường.

Bên cạnh đó, người dân sinh sống ở ngay trong cụm công nghiệp nên ảnh hưởng đến chất lượng sức khỏe của người dân. “Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tích cực tiến hành công việc thanh tra, kiểm tra, đồng thời cùng với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong vấn đề xem xét, đánh giá lại chỉ tiêu thứ 17 về việc đáp ứng các yêu cầu môi trường đối với các làng nghề cũng như các cụm công nghiệp. Đối với các khu công nghiệp hiện nay, chúng ta sẽ tiến hành việc kiểm tra, thanh tra và đã đưa vào dữ liệu, chúng ta sẽ giám sát thường xuyên để đến cuối nhiệm kỳ, chúng ta đảm bảo rằng bất cứ khu công nghiệp cũ hoặc mới nào đều phải đáp ứng và tuân thủ các quy định môi trường” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay.

Sau phần trả lời của Bộ trưởng, đại biểu Mai Sỹ Diến (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá) trao đổi: Trong trả lời chất vấn của đại biểu thì Bộ trưởng có nêu, ô nhiễm làng nghề, hiện nay có đến 80% làng nghề đã xây dựng cơ sở xử lý nước thải công nghiệp ở các làng nghề. Nhưng theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học công nghệ của Quốc hội, hiện nay chỉ có 26,7% cơ sở làng nghề là có thu gom nước thải công nghiệp và có 20,9% số làng nghề là có thu gom chất thải rắn công nghiệp. Đây đang là một vấn đề lớn trong xử lý vấn đề ô nhiễm môi trường ở nông thôn nhất là các làng nghề truyền thống. Từ số liệu thẩm tra của Ủy ban Khoa học và Công nghệ của Quốc hội, xin đề nghị đồng chí Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường nên kiểm tra lại vấn đề trong xử lý ô nhiễm môi trường ở các làng nghề ở nông thôn. Con số 80% cơ sở xử lý nước thải công nghiệp thì hiện nay hoạt động không đạt như số liệu báo cáo.

Trao đổi lại với Đại biểu Mai Sỹ Diến, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết: Có lẽ là lúc nói tôi nói không biết là các đại biểu khác nghe có như vậy không. Nếu mà đúng như thế thì tôi xin lỗi.

Tôi đang nói là khu công nghiệp hiện nay có trên 80% là đã đầu tư hạ tầng xử lý nước thải tập trung, còn làng nghề thì tôi đang nói rằng hiện nay có trên 5.000 làng nghề, trong đó đã phân loại ra khoảng 160 làng nghề, trong đó 90 làng nghề là loại ô nhiễm nghiêm trọng, 60 làng nghề ở mức độ cần phải kiểm soát, còn lại các làng nghề truyền thống thì chúng ta cũng có các phương án để xử lý. Vấn đề này nếu được, tôi sẽ trao đổi cụ thể với đại biểu sau về các giải pháp, bởi vì các giải pháp nói chung với các loại hình làng nghề thì đây là một vấn đề rất lớn.