Bức tranh chung về buôn lậu xăng dầu

Những năm qua, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại với những mặt hàng xăng dầu vẫn diễn biến tương đối phức tạp với thủ đoạn tinh vi hơn gây khó khăn cho kiểm tra, kiểm soát trong lĩnh vực này.

Tại Tọa đàm về “Xăng dầu giả, thiệt hại thật” do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 29/11 vừa qua, ông Trần Hữu Linh - Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương cho biết, từ đầu năm 2018 trở lại đây, Bộ Công Thương đã xử lý hơn 1.000 vụ việc vi phạm, tước quyền sử dụng 37 giấy phép kinh doanh, tịch thu 6 cột bơm và 1 cây xăng. Các hành vi vi phạm điển hình như bán xăng dầu ngoài hệ thống; kinh doanh xăng dầu khi Giấy chứng nhận bán lẻ xăng dầu đã hết hiệu lực. Qua kiểm tra, có những trường hợp 50% mẫu xăng A95 và 100% mẫu xăng E5 tại một vài cửa hàng đều không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật. 

PVOIL xây dựng chương trình nâng cao chất lượng dịch vụ; chất lượng xăng dầu

Tuy vậy, theo ông Trần Quốc Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ KH&CN) cho thấy, từ năm 2017 đến nay, qua kiểm tra chất lượng và xăng dầu sản xuất trong nước và nhập khẩu chính ngạch đều đảm bảo chất lượng đưa ra lưu thông trên 36 tỷ triệu lít. So với những vụ xăng dầu giả ra thị trường là một số triệu lít, chúng ta thấy, đa số là đảm bảo chất lượng phục vụ sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng, góp phần đảm bảo chất lượng cuộc sống.

Điển hình như Nhà máy lọc dầu Dung Quất (thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) - nhà máy lọc dầu đầu tiên ở Việt Nam được đưa vào sản xuất từ năm 2009. Trong suốt 10 năm vận hành nhà máy, đưa ra thị trường trên 7 triệu m3 xăng dầu các loại. Riêng năm 2019, đã đưa ra trên 6,5 triệu m3 xăng dầu các loại, đáp ứng khoảng 30% nhu cầu thị trường. Nếu tính cả Lọc hóa dầu Nghi Sơn tại Thanh Hóa, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cung ứng ra thị trường 15 triệu m3 xăng dầu các loại và đáp ứng khoảng 80% nhu cầu trong nước.

1

Quản lý chặt chẽ thương nhân phân phối

Lợi nhuận lớn, dẫn đến gian lận trong sản xuất và kinh doanh xăng dầu. Năm 2019, qua kiểm tra đột xuất, Tổng cục Quản lý thị trường phát hiện ra một số cửa hàng xăng dầu vi phạm chất lượng tại nhiều khu vực. Trong đó, có những cửa hàng đã bị xử phạt trên 200 triệu đồng, tịch thu hàng hóa và yêu cầu có các biện pháp bổ sung, tái chế các lô hàng vi phạm, ngừng sử dụng giấy phép kinh doanh xăng dầu có thời hạn. Cũng trong năm 2019, đã kiểm tra, kiểm soát phát hiện có những tỉnh 50% mẫu xăng dầu A95, 100% xăng E5 không đạt chuẩn.

“Đứng trước tình hình gian lận thương mại xăng dầu khá phổ biến thời gian qua, Tổng cục Quản lý thị trường đã trình Bộ Công Thương, Chính phủ dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 67/2017/NĐ-CP. Được biết, Bộ Công Thương đang tiến hành quy trình để đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu…. Chắc chắn sẽ có một chế tài mới quy định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xăng dầu, khí và gas”, ông Trần Hữu Linh - Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương nói. 

Trước tình hình đó, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu chân chính cần bảo vệ thương hiệu, sản phẩm của mình. Ông Nguyễn Anh Toàn - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) cho biết, khâu phức tạp nhất trong quản lý chất lượng là lưu thông cuối đến các cửa hàng để đến tay người tiêu dùng. PVOIL đã từ lâu xây dựng chương trình nâng cao chất lượng dịch vụ; chất lượng xăng dầu. Quy trình rất chặt chẽ và đầy đủ. Riêng với các đại lý, chúng tôi cũng phân định rất rõ trách nhiệm từ khi kí kết hợp đồng đến khi thực hiện hợp đồng, lấy mẫu, niêm phong, bàn giao mẫu và khuyến cáo để họ có trách nhiệm phối hợp đảm bảo chất lượng lưu thông.

Ông Trần Hữu Linh khẳng định, trước hết, các doanh nghiệp, các cơ quan quản lý cần nghiêm túc thực hiện kế hoạch chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia. Đối với Bộ Công Thương chỉ đạo rất sát sao, quyết liệt việc kiểm tra, kiểm soát đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại trong kinh doanh xăng dầu. Đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cần quản lý tốt địa bàn gắn với người dân; tăng cường kiểm tra các đại lý, cửa hàng, hệ thống bán lẻ, phân phối,…

Thiết nghĩ, việc ngăn chặn tình trạng này không thể ngày một ngày hai nhưng cần phải có chế tài xử lý các hành vi vi phạm, cần vào cuộc quyết liệt của các đơn vị như Bộ Công Thương, Bộ KH&CN, các Hội bảo vệ người tiêu dùng… và hơn hết là người tiêu dùng, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu chân chính cần liên hệ chặt chẽ với cơ quan chức năng, tố giác hành vi vi phạm, có như vậy, chúng ta kỳ vọng sẽ giảm thiểu được vấn nạn xăng dầu trôi nổi không rõ nguồn gốc.