Bước chuyển thực hiện tiêu chí môi trường ở Phù Yên

Xác định tiêu chí số 17 về môi trường là một trong những tiêu chí khó thực hiện, từ khi bắt đầu triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân dân về xây dựng NTM gắn với bảo vệ môi trường bền vững. Tới hết năm 2019, toàn huyện có 5/26 xã đạt chuẩn tiêu chí môi trường.

Đổi thay bộ mặt nông thôn mới

Mường Cơi là xã vùng II của huyện Phù Yên, có 16 bản, với 4 dân tộc anh em cùng chung sống. Ông Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch UBND xã Mường Cơi cho biết: Để thực hiện tiêu chí môi trường, xã đã chú trọng đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân về bảo vệ môi trường.

Tập trung đầu tư, tổ chức, hướng dẫn nhân dân thực hiện chỉnh trang nhà cửa, vệ sinh các tuyến đường trục bản, ngõ bản, thu gom, xử lý rác thải, nước thải sinh hoạt và chất thải chăn nuôi.

Tuyến đường hoa tại bản Văn Tân, xã Mường Cơi

Xây dựng kế hoạch cụ thể thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí về môi trường. Thành lập 4 tổ công tác xuống cơ sở bản, kiểm tra, hướng dẫn, tuyên truyền vận động người dân thực hiện xây dựng NTM, đặc biệt là 2 tiêu chí môi trường và văn hóa. Triển khai phát động phong trào thi đua Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh; Xây dựng gia đình 5 không 3 sạch…

Nhờ đó, toàn xã có 100% số hộ sử dụng nước hợp vệ sinh; 25/30 cơ sở sản xuất kinh doanh đảm bảo quy định về vệ sinh môi trường. Xã đã phân tổ công tác xuống cơ sở kiểm tra vệ sinh môi trường, ký cam kết thực hiện đảm bảo vệ sinh môi trường với các bản. 16/16 bản đã đăng ký thu gom rác với Công ty môi trường đô thị - Chi nhánh Phù Yên…

Còn tại xã Quang Huy, ông Cầm Duy Khánh, Chủ tịch UBND xã cho biết: Năm 2012, Đề án xây dựng NTM xã Quang Huy được phê duyệt, xã đã thành lập các Ban chỉ đạo cấp xã, Ban quản lý xã, Ban phát triển bản, Ban giám sát cộng đồng; thực hiện xây dựng NTM với phương châm dễ làm trước, khó làm sau. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân chung sức, chung lòng xây dựng NTM.

Kết quả, tới nay, người dân toàn xã đã tham gia hiến đất làm đường giao thông 700m2, xây dựng nhà văn hóa 600m2 và hàng nghìn ngày công lao động… Triển khai xây dựng đường điện thắp sáng nội bản, đường ngõ; phổ biến cách làm sáng tạo trong xây dựng đường hoa tới các bản…

100% các hộ dân được sử dụng nước hợp vệ sinh, trong đó, hơn 68% sử dụng nước sạch của huyện; 22/22 hộ sản xuất – kinh doanh đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường; 1.520/1.915 hộ có nhà vệ sinh, nhà tắm đạt tiêu chuẩn quy định, có hệ thống tiêu thoát nước đảm bảo vệ sinh, không gây ô nhiễm không khí và nguồn nước xung quanh; 243/243 hộ chăn nuôi có chuồng trại hợp vệ sinh…

Xây dựng các mô hình điểm về bảo vệ môi trường

Với xuất phát điểm là một trong 62 huyện nghèo của cả nước, có 27 xã, thị trấn, 9 dân tộc anh em cùng chung sống, khi triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, bình quân tiêu chí của Phù Yên khởi điểm chỉ đạt 2,5 tiêu chí/xã.

Tại các địa phương đã duy trì có hiệu quả phong trào vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm

Để thực hiện tiêu chí môi trường, huyện Phù Yên đã lồng ghép công tác bảo vệ môi trường vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội huyện giai đoạn 2010-2020. Phối hợp giữa các cấp, các ngành như Phòng TN&MT với Công an huyện, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện, Huyện đoàn… thường xuyên và khá chặt chẽ trong thực hiện tập huấn, tuyên truyền về bảo vệ môi trường; thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường.

Chỉ đạo các xã, thị trấn lựa chọn, xây dựng các mô hình NTM kiểu mẫu về cảnh quan môi trường, từ đó rút kinh nghiệm, nhân rộng trên địa bàn huyện. Tổ chức trồng hoa, cây xanh trên các tuyến đường liên bản, tổ chức tốt các mô hình tự quản bảo vệ môi trường và thu gom, xử lý rác thải, chất thải theo quy định.

Nhiều phong trào, mô hình về bảo vệ môi trường được duy trì có hiệu quả như: Vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm; phong trào “5 không, 3 sạch”; Ngày thứ 7 tình nguyện, Ngày chủ nhật xanh; Xanh – sạch – đẹp trong các trường học… 

Nhờ sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt từ chính quyền tới cơ sở, tới hết năm 2019, toàn huyện có 5/26 xã thực hiện đạt tiêu chí môi trường. Tỷ lệ thu gom chất thải rắn khu vực nông thôn trên địa bàn huyện đạt 53%; một số xã như Gia Phù, Mường Cơi đã xây dựng Đề án thu gom, xử lý rác thải và thành lập các tổ thu gom rác, hoạt động hiệu quả.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, việc triển khai tiêu chí môi trường tại một số địa phương vẫn gặp khó do tập quán văn hóa sản xuất, chăn nuôi của các hộ dân vẫn theo lối cũ. Các chỉ tiêu về môi trường còn mang tính tương đối, chưa cụ thể về khối lượng, dẫn đến khó xác định, đánh giá.

Tình trạng lén xả rác nơi công cộng, ven đường… vẫn xảy ra và khó xử lý. Một số cơ sở sản xuất kinh doanh quy mô nhỏ, nằm phân tán, chưa quan tâm đầu tư hệ thống xử lý môi trường…

Trong thời gian tới, để tiếp tục làm tốt công tác xây dựng, bảo vệ môi trường nông thôn, huyện Phù Yên đã xác định nhiều nhiệm vụ trọng tâm, như: Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân và cán bộ tích cực tham gia xây dựng NTM; rà soát, xác định những tiêu chí có thể thực hiện ngay như quy hoạch hệ thống thoát nước, thu gom rác thải; ưu tiên bố trí nguồn vốn cho các xã để hoàn thành tiêu chí số 17 về môi trường…

Nghiên cứu áp dụng thí điểm và nhân rộng những mô hình bảo vệ môi trường, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong xử lý nước sạch, xử lý rác thải, chất thải chăn nuôi, nước thải sinhh oạt như xử lý nước thải sau biogas, đệm lót sinh học, lò đốt rác thải tập trung… phù hợp điều kiện thực tế địa phương. Đẩy mạnh trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng, tạo môi trường trong lành và cảnh quan xanh - sạch -  đẹp.