Bộ trưởng Trần Hồng Hà làm việc với Lãnh đạo tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu về công tác quản lý TN&MT

Vướng mắc liên quan đến quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

Quy định tại Thông tư liên tịch số 54/2014/TTLT-BTNMT-BTC của Liên Bộ Tài nguyên môi trường – Tài chính quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 22/2012/NĐ-CP ngày 26/3/2012 của Chính phủ quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản:

Tại Khoản 2 Điều 14, Thông tư liên tịch số 54/2014/TTLT-BTNMT-BTC ngày 09/9/2014 của Liên Bộ Tài nguyên môi trường – Tài chính quy định: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm triển khai việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với các khu vực khoáng sản theo thẩm quyền cấp phép quy định tại Khoản 2 Điều 82 Luật khoáng sản; chỉ đạo các cơ quan chuyên môn trực thuộc lập kế hoạch thu hồi đất đai khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thông báo về kết quả trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản.”.

Nội dung vướng mắc:

Tại Điểm đ, Khoản 3, Điều 62 Luật Đất đai năm 2013 quy định các trường hợp dự án khai thác khoáng sản được nhà nước thu hồi đất: “Dự án khai thác khoáng sản được cơ quan có thẩm quyền cấp phép, trừ trường hợp khai thác khoáng sản  làm vật liệu xây dựng thông thường, than bùn, khoáng sản tại các khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ và khai thác tận thu khoáng sản.”.

Như vậy, đối với khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, than bùn, quy định tại Khoản 2 Điều 14, Thông tư liên tịch số 54/2014/TTLT-BTNMT-BTC (về việc UBND Tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan chuyên môn trực thuộc lập kế hoạch thu hồi đất đai) là chưa phù hợp với quy định tại Điểm đ, Khoản 3, Điều 62 của Luật Đất đai năm 2013, đồng thời dẫn đến hệ lụy không thể giải quyết: doanh nghiệp có đất thì không trúng đấu giá, còn doanh nghiệp trúng đấu giá thì không có đất và không giải phóng được mặt bằng để triển khai dự án do không thể thỏa thuận bồi thường được với chủ sử dụng đất, dẫn đến tình trạng dự án treo, quy hoạch treo kéo dài; tài nguyên khoáng sản trong quy hoạch không thể đưa vào khai thác để phục vụ kịp thời nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương... Trong trường hợp nhà nước vẫn thực hiện việc thu hồi đất theo hướng dẫn tại Khoản 2 Điều 14, Thông tư liên tịch số 54/2014/TTLT-BTNMT-BTC sẽ có nguy cơ bị chủ sử dụng đất khiếu kiện ra tòa do trái với quy định tại Điểm đ, Khoản 3, Điều 62 của Luật Đất đai năm 2013.

Vướng mắc trên là nguyên nhân khiến UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu buộc phải tạm ngưng thực hiện việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh, dù đã phê duyệt Kế hoạch đấu giá năm 2017 đối với 04 điểm mỏ và phê duyệt Phương án đấu giá chi tiết 02 điểm mỏ.

Ngày 02/6/2017, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã có văn bản số 4952/UBND-VP báo cáo và đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, sớm có ý kiến chỉ đạo để tháo gỡ vướng mắc nêu trên cho địa phương và doanh nghiệp. Trong thời gian chờ ý kiến chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc của Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu xin phép tạm ngưng thực hiện việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh nhằm tránh phát sinh các hệ lụy khó giải quyết về sau.

Ngày 21/7/2017, Bộ Tài nguyên và Môi trường có văn bản số 3673/BTNMT-ĐCKS trả lời UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu với 02 nội dung: (i) Việc tạm ngưng thực hiện đấu giá quyền khai thác khoáng sản là chưa phù hợp với Khoản 3 Điều 19, Nghị định số 22/2012/NĐ-CP ngày 26/3/2012 của Chính phủ; (ii) Để đấu giá thành công, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cần xem xét, rà soát từ khâu lập quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản với các quy hoạch khác (quy hoạch sử dụng đất) để lập kế hoạch và triển khai công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản nhằm tránh sự chồng chéo trong các quy hoạch.

Qua nghiên cứu nội dung trả lời của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường nhận thấy:

- Về nội dung thứ nhất: Việc UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đề nghị tạm ngưng thực hiện đấu giá là không trái với quy định tại Khoản 3 Điều 19, Nghị định số 22/2012/NĐ-CP ngày 26/3/2012 của Chính phủ, vì Sở Tài nguyên và Môi trường chưa thực hiện việc xét chọn hồ sơ tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với 02 điểm mỏ 59B1 và 70B. Việc tạm ngưng thực hiện đấu giá là cần thiết, phù hợp với tình hình thực tế nhằm tránh phát sinh các hệ lụy khó giải quyết như đã nêu cụ thể tại văn bản số 4952/UBND-VP ngày 02/6/2017 của UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

- Về nội dung thứ hai: Nội dung trả lời của Bộ Tài nguyên và Môi trường (đề nghị rà soát nhằm tránh sự chồng chéo trong các quy hoạch) không phải là nội dung vướng mắc của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (hai điểm mỏ 59B1 và 70B dự kiến đấu giá không có sự chồng chéo với các quy hoạch khác) và do vậy, chưa tháo gỡ được những vướng mắc nêu tại văn bản số 4952/UBND-VP ngày 02/6/2017 của UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

Để tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã tiếp tục có văn bản số 9164/UBND-VP ngày 26/9/2017 đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, cho phép chỉ tiến hành đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với những điểm mỏ có đất thuộc nhà nước quản lý. Đối với các trường hợp còn lại, cho phép địa phương lựa chọn tổ chức, cá nhân để cấp giấy phép thăm dò khoáng sản theo quy định tại Điều 25, Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản, trong đó điều kiện ưu tiên hàng đầu để xét chọn là tổ chức, cá nhân có quyền sử dụng đất hợp pháp trong phạm vi diện tích điểm mỏ.

Nội dung kiến nghị:

Qua kết quả làm việc với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai (ngày 22/11/2017), Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương (ngày 24/11/2017) cho thấy tỉnh Đồng Nai và tỉnh Bình Dương cũng gặp những vướng mắc tương tự.

Do vậy UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam xem xét, cho phép địa phương chỉ tiến hành đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với những điểm mỏ có đất thuộc nhà nước quản lý. Đối với các trường hợp còn lại, cho phép địa phương lựa chọn tổ chức, cá nhân để cấp giấy phép thăm dò khoáng sản theo quy định tại Điều 25, Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản, trong đó điều kiện ưu tiên hàng đầu để xét chọn là tổ chức, cá nhân có quyền sử dụng đất hợp pháp trong phạm vi diện tích điểm mỏ.

Những kiến nghị của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường trong lĩnh vực môi trường:

- Rà soát, đánh giá và ban hành các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường để thay thế các Quy chuẩn ban hành theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2005, đảm bảo phù hợp thực tế và quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2014.

- Sớm xây dựng, ban hành các hướng dẫn kỹ thuật lập báo cáo đánh giá tác động môi trường chuyên ngành, các Quy định yêu cầu kỹ thuật và quy trình quản lý về:

+ Tái sử dụng nước thải; quản lý nước làm mát; chuyển giao nước thải để xử lý bên ngoài cơ sở;

+ Quy định về yêu cầu kỹ thuật, quy trình quản lý trong việc phân loại, lưu giữ, trung chuyển, vận chuyển, sơ chế, tái sử dụng, tái chế, đồng xử lý, xử lý và thu hồi năng lượng từ chất thải rắn công nghiệp thông thường;

+ Yêu cầu kỹ thuật, quy trình quản lý liên quan đến các yêu cầu bảo vệ môi trường đối với cơ sở xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường và việc thực hiện trách nhiệm trong giai đoạn hoạt động của chủ nguồn thải, chủ xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường;

+ Hướng dẫn việc kiểm tra, đánh giá kết quả và xác nhận hoàn thành các biện pháp xử lý triệt để ô nhiễm môi trường đối với các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng;

+ Theo quy định tại khoản 2 Điều 19 Luật Bảo vệ môi trường thì việc đánh giá tác động môi trường phải thực hiện trong giai đoạn chuẩn bị dự án,… Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 3 Thông tư số 26/2015/TT-BTNMT ngày 28/5/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định đề án bảo vệ môi trường chi tiết, đề án bảo vệ môi trường đơn giản thì cơ sở đã đi vào hoạt động trước ngày 01/4/2015 có quy mô, tính chất tương đương với đối tượng phải lập báo cáo ĐTM nhưng không có quyết định phê duyệt báo cáo ĐTM, báo cáo ĐTM bổ sung, đề án bảo vệ môi trường thuộc đối tượng phải lập đề án bảo vệ môi trường chi tiết. Như vậy, hiện nay, chưa có quy định thủ tục môi trường đối với các trường hợp cơ sở đã xây dựng hoặc đã đi vào hoạt động sau ngày 1/4/2015. Liên quan đến vấn đề này, Tổng cục Môi trường có văn bản số 2406/TCMT-TĐ ngày 12/10/2016 gửi Sở Tài nguyên và Môi trường, theo đó phúc đáp sẽ nghiên cứu phương hướng xử lý trong quá trình tham mưu sửa đổi Nghị định số 18/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ. Do đó, Sở Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm tham mưu sửa đổi Nghị định số 18/2015/NĐ-CP.

+ Về quy định ủy quyền cho Ban Quản lý các Khu công nghiệp: Nghị định số 18/2015/NĐ-CP chỉ quy định việc ủy quyền cho Ban Quản lý các KCN phê duyệt báo cáo ĐTM các dự án đầu tư.  Để Ban Quản lý các KCN chủ động và thống nhất việc thực hiện công tác thẩm định và kiểm soát hoạt động bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong KCN và chịu trách nhiệm toàn diện, Sở Tài nguyên và Môi trường đề xuất Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định việc ủy quyền toàn bộ công tác quản lý nhà nước về môi trường trong KCN từ khâu tiếp nhận dự án đầu tư; xác nhận hoàn thành các hạng mục đầu tư về môi trường để dự án đi vào hoạt động; kiểm tra, giám sát tình hình tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường, giải quyết tranh chấp về môi trường; giải trình ý kiến cử tri về môi trường trong KCN.…