(TN&MT) – Sáng 15/3, đoàn công tác của Bộ TN&MT đã trực tiếp kiểm tra hiện trường đập chứa bùn thải từ quặng thiếc tại mỏ Suối Bắc (xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An) bị vỡ vừa qua; đồng thời lấy mẫu bùn thải, nước thải để kiểm tra mức độ ô nhiễm.
Được biết, hiện công tác chi trả tiền đền bù cũng đang được thực hiện nhưng tâm lý chung của người dân vẫn khá lo lắng.
 |
| Đoàn kiểm tra Bộ TN&MT làm việc với Công ty Kim loại màu Nghệ Tĩnh tại trụ sở đơn vị này vào sáng 15/3 |
Đoàn kiểm tra tiếp cận hiện trường vụ vỡ đập thải
Theo đó, tại trụ sở Cty CP Kim loại màu Nghệ Tĩnh (thị trấn Quỳ Hợp), Đoàn công tác Bộ TNMT cùng sự có mặt của đại diện Phòng Cảnh sát môi trường tỉnh Nghệ An, Chi cục bảo vệ môi trường thuộc Sở TN&MT Nghệ An, Phòng TN&MT huyện Quỳ Hợp, lãnh đạo xã vùng hạ du ảnh hưởng bởi sự cố đã yêu cầu Cty báo cáo sự cố, công tác khắc phục, cung cấp các hồ sơ, cơ sở pháp lý cho hoạt động khai thác khoáng sản, quy trình vận hành, bảo vệ môi trường ở mỏ xảy ra sự cố.
Sau đó, Trưởng đoàn công tác - ông Nguyễn Thượng Hiền - Cục trưởng Cục quản lý chất thải và cải thiện môi trường, Tổng cục Môi trường - Bộ TN&MT đã cùng với đoàn và đại diện doanh nghiệp tiếp cận, kiểm tra hiện trường, sau đó tiến hành lấy mẫu bùn thiếc tại bể chứa bị vỡ, mẫu bùn ngoài bể chứa bị trôi xuống sau khi vỡ, mẫu nước lấy ở dòng suối và trong ao của dân xảy ra hiện tượng cá chết để phân tích mức độ nhiễm độc.
 |
| Đoàn kiểm tra hiện trường đập thải trên suối Bắc |
 |
Về việc lấy mẫu vào thời điểm này có đảm bảo khách quan hay không sau khi sự cố đã xảy ra một tuần rồi, ông Hiền cho rằng, kết quả lấy mẫu chỉ có giá trị tại thời điểm lấy mẫu, nhưng để làm cơ sở so sánh, đối chiếu. Bởi, ngay sau khi xảy ra sự cố, Tổng cục Môi trường đã chỉ đạo Sở TN&MT, Chi cục Bảo vệ môi trường trực tiếp vào hiện trường lấy mẫu rồi.
Tại hiện trường, ông Nguyễn Thượng Hiền, cho biết: “Hiện, chúng tôi đang kiểm tra hiện trường vụ vỡ đập chứa thải của Xí nghiệp thiếc Suối Bắc. Chúng tôi đã lấy mẫu ở nhiều điểm khác nhau để về phân tích các chỉ số môi trường. Trong những ngày tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tiến hành kiểm tra tất cả các điểm mỏ thuộc Công ty CP Kim loại màu Nghệ Tĩnh quản lý, khai thác”.
 |
| Đập thải nằm ngoài ĐTM |
 |
| Ông Nguyễn Văn Chiến (áo xanh, đội mũ vàng) – Giám đốc xí nghiệp thiếc Suối Bắc đang giải trình với đoàn công tác tại hiện trường |
Cũng theo đánh giá sơ bộ ban đầu của ông Hiền thì tại hiện trường, đoàn đã ghi nhận được một số vấn đề như đơn vị không sử dụng nước tuần hoàn trong quá trình sản xuất như trong ĐTM. Hơn nữa, có một số hố chứa chất thải không nằm trong ĐTM mà đơn vị đã tự ý xây dựng; mặt khác việc thoát nước mặt, nước mưa đơn vị cũng thực hiện chưa tốt, còn để nước tự nhiên chảy vào trong khu vực sản xuất và hố chứa thải…
“Để kết luận thì cần phải có thời gian, đặc biệt là so sánh giữa hồ sơ, thủ tục các loại giấy tờ và thực tế hoạt động của xí nghiệp. Mặt khác, phải có kết quả phân tích mẫu nước thải, bùn thải thì mới kết luận được vấn đề” – ông Hiền, cho biết thêm.
 |
| Kiểm tra bản đồ mỏ |
Cũng trong sáng 15/3, Cty CP Kim loại màu Nghệ Tĩnh đã tiến hành chi trả hơn 24 triệu đồng hỗ trợ thiệt hại do cá chết sau sự cố vỡ đập bùn thiếc cho 20 hộ dân của 3 xóm Hoa Thành, Quang Hương, Đồng Huống, xã Châu Quang. Theo thống kê, có hơn 300kg cá nuôi trong ao của 20 hộ dân nói trên bị chết được hỗ trợ với giá 80.000đ/kg. Trong đó, hộ thiệt hại nặng nhất được hỗ trợ 4,8 triệu đồng, hộ ít nhất được hơn 150.000đ.
 |
| Kiểm tra bản đồ mỏ |
Ông Trần Văn Tuấn, chủ tịch UBND xã Châu Quang, huyện Quỳ Hợp cho biết, sau khi xảy ra sự cố vỡ đập bùn thải thiếc của Xí nghiệp thiếc Suối Bắc vào ngày 9-3 thì trên địa bàn xã có 20 hộ dân nuôi cá có hiện tượng cá chết. Sau đó, UBND xã Châu Quang lập đoàn kiểm tra phối hợp với Công ty cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh xuống các xóm thống kê thiệt hại của người dân. Đồng thời, ông Tuấn cũng tỏ ra lo ngại trước mắt khoảng 300ha lúa vụ Xuân của bà con đang trong giai đoạn đẻ nhánh rất cần nước nhưng hiện tại nguồn nước dọc suối Nậm Huống dẫn về ruộng đều bị đóng lại để chờ công ty hoàn thành việc nạo vét bùn thải dọc khe suối.
 |
| Đập chứa bùn thải bị vỡ |
Người dân mong sớm khắc phục sự cố
Sau 6 ngày kể từ khi xảy ra sự cố vỡ đập chứa bùn thải quặng thiếc của Xí nghiệp thiếc Suối Bắc làm ảnh hưởng và thiệt hại lớn đến môi trường, các cơ quan chức năng, chủ Xí nghiệp đang gấp rút khắc phục hậu quả, ổn định tâm lý người dân. Theo UBND huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) đây là sự cố lần thứ 2 tại đập chứa Suối Bắc này. Nguyên nhân làm cá chết hàng loạt vẫn đang được điều tra làm rõ.
Tại khu vực các xã bị ảnh hưởng như Châu Thành, Châu Quang, Châu Cường thì các cơ quan chức năng tiến hành hỗ trợ người dân ngăn ngừa diện tích bị ảnh hưởng đồng thời khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, tâm lý chung của người dân vẫn đang vô cùng lo lắng.
Việc hàng trăm hecta lúa bị bùn thải tràn lấp khiến lương thực người dân đang bị đe dọa. Nguồn nước sạch phục vụ cho sinh hoạt và ăn uống, bước đầu chưa có dấu hiệu ảnh hưởng. Tuy nhiên, người dân các xã vẫn lo ngại về vấn đề nguồn nước lâu dài.
 |
| Xí nghiệp thiếc suối Bắc đang gia cố thân đập |
 |
| Phía dưới thân đập bị vỡ |
Bà Hà Thị Hồng ở bản Tiến Thành, xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) cho biết: “Từ sáng 9/3 đến hôm nay (15/3), người dân chúng tôi vẫn thấy dòng suối Nậm Huống bị vẩn đục chảy dài hàng chục km. Sau khi hồ đập chứa bùn thải quặng bị vỡ ở đầu dòng suối Bắc, chính quyền xã cũng đã thông báo trên hệ thống loa truyền thanh khuyên người dân không nên dùng nước, cá dòng Nậm Huống để ăn và sinh hoạt. Chúng tôi cũng được trưởng bản thông báo là các cơ quan chức năng đang vào cuộc tiến hành khắc phục sự cố để sớm trả lại sự trong lành trên dòng Nậm Huống. Thế nhưng, đến bây giờ, gần 1 tuần trôi qua mà dòng Nậm Huống vẫn bị đục khiến người dân chúng tôi hết sức lo lắng…”.
 |
| Lấy mẫu phân tích bùn và nước thải |
Cùng chung tâm trạng với bà Hồng, hàng nghìn người dân ở xã Châu Thành cũng như Châu Cường, Châu Quang của huyện Quỳ Hợp đang “đứng ngồi không yên” sau sự cố vỡ đặp chứa bùn thải quặng thiếc của Xí nghiệp thiếc suối Bắc vào ngày 9/3 vừa qua.
“Mấy ngày qua, gia đình chúng tôi không dám thả trâu bò ra ngoài nữa vì lo sợ dòng nước Nậm Huống bị ô nhiễm. Nước giếng của người dân chúng tôi chưa thấy dấu hiệu gì nhưng cũng không biết có nên dùng hay không khi chất thải bùn quặng thiếc đổ xuống khu vực này. Toàn bộ diện tích lúa nước đang thời kỳ chăm sóc cũng không dám cho nước Nậm Huống chảy vào. Cứ tình trạng này kéo dài, người dân chúng tôi không biết phải sinh sống bằng cách nào cả. Hiện tại, chúng tôi cũng chỉ được chính quyền thông báo là tạm dừng lấy nước Nậm Huống dùng cho sinh hoạt và canh tác hoa màu để chờ các cơ quan chức năng vào cuộc điều tra, làm rõ” – ông Vi Văn Cường trú tại xã Châu Cường tâm sự.
 |
| Chi trả tiền đền bù cho người dân |
Lo lắng, bất an bởi dòng Nậm Huống đang bị đục sau sự cố vỡ hồ đập chứa bùn thải quặng là tâm trạng mà chúng tôi ghi nhận được từ người dân nơi đây trong những ngày qua. Hầu hết ý kiến của người dân cho rằng, nếu đơn vị khai thác quặng trên dãy núi Lần Toong không sớm khắc phục cũng như đưa ra các giải pháp kịp thời thì nguy cơ ô nhiễm môi trường sau này sẽ khó lường trước được. Kéo theo đó, hàng trăm héc ta hoa màu của người dân 3 xã Châu Thành, Châu Cường, Châu Quang của huyện Quỳ Hợp cũng như nơi hạ nguồn dòng Nậm Huống chưa biết bao giờ mới trở lại trạng thái ban đầu?!
Được biết, hiện công tác khắc phục sự cố vẫn đang được phía Công ty CP Kim loại màu Nghệ Tĩnh khẩn trương tiến hành.
 |
| Bà Hà Thị Hồng, ở bản Tiến Thành, xã Châu Thành đang lo lứng trao đổi với PV |
Ông Nguyễn Ngọc Nam - Phó giám đốc Công ty cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh cho hay, mặc dù nguyên nhân của cá chết còn phải chờ kết luận từ việc xét nghiệm mẫu đất, nước, cá chết…để xác định chính xác có phải do sự cố vỡ đập chứa bùn thải thiếc nhưng phía công ty vẫn thực hiện việc hỗ trợ cho người dân để người dân yên tâm sản xuất.
“Hiện nay công ty đang dừng toàn bộ mọi hoạt động ở xí nghiệp thiếc Suối Bắc, tập trung khắc phục sự cố, cam kết không để xảy ra sự cố tương tự ảnh hưởng môi trường. Nếu sau này cơ quan chuyên môn kết luận lỗi không phải do sự cố vỡ đập bùn thải thiếc thì công ty cũng không lấy lại tiền hỗ trợ này”, ông Nam nói.
| Vụ việc vỡ đập chứa bùn thải quặng thiết của Xí nghiệp thiếc Suối Bắc thuộc Công ty CP Kim loại màu Nghệ Tĩnh gây ảnh hưởng môi trường nghiêm trọng... Sở Công Thương Nghệ An đã nhận trách nhiệm vì không đi sâu, đi sát về việc kiểm tra rà soát hiện trạng, mức độ an toàn hồ chứa bùn thải của doanh nghiệp khiến sự cố đáng tiếc xảy ra. Ông Nguyễn Huy Cương – Phó giám đốc Sở Công Thương, cho hay: “Về trách nhiệm thì Sở Công Thương nhận trách nhiệm vì không đi sâu đi sát vấn đề hồ chứa bùn thải. Đây là sự cố ngoài ý muốn và có phần bất ngờ. Sở chịu một phần trách nhiệm về sự cố nói trên...”. |
Phạm Tuân
