Chúng tôi về thăm xã Vĩnh Hòa những ngày giữa tháng 4 năm 2022, khi đồng bào cả nước hướng về kỷ niệm 47 năm Ngày giải phóng niềm Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2022). Vừa đặt chân đến ngôi làng M9, nơi có 100% đồng bào Bana sinh sống thì hình ảnh đầu tiên chúng tôi chạm đến là ngôi nhà Rông để sinh hoạt cộng đồng của bà con trong làng cất dựng rất đẹp. Bên hông nhà Rông, đặt thùng đựng rác nằm ngay ngắn, gọn sàng, sạch sẽ đủ nhận biết những người dân ở ngôi làng này ý thức rất tốt về công tác bảo vệ môi trường, xây dựng hình ảnh ngôi làng M9 sạch đẹp vì môi trường sống an lành của cả buôn làng.
Hình ảnh làm chúng tôi ngạc nhiên là con đường vào làng M9 rất đẹp, hai bên đường hoa giấy nỡ rộ với gam màu đỏ thắm, hồng nhạt, trắng tinh khôi xen lẫn nhau tạo thành những khối không gian rực rỡ cho bầu trời thêm tỏa sắc khiến cho người đi đường cảm giác hân hoan lạ thường khi đến với ngôi làng.
Khác với những nơi vùng miền núi, bà con thường dùng gỗ hoặc dây thép gai để làm hàng rào thì người dân nơi đây lại dùng giàn hoa dâm bụt mảu đỏ tươi làm hàng rào cho ngôi nhà của mình, tạo nên sinh khí tươi mới, đẹp mắt cho ngôi nhà khiến ai đi qua đều thích thú và chiêm ngưỡng vẻ đẹp thuần khiết đậm chất thiên nhiên tại làng M9, xã Vĩnh Hòa.
Hầu như phần lớn gia đình nào trong làng M9 cũng trồng hoa dâm bụt màu đỏ thắm làm hàng rào quanh sân nhà, ngôi nhà nhỏ nằm lọt thỏm bên hàng hoa dâm bụt khoe sắc thắm như một nét riêng biệt cho làng M9.
Không chỉ dùng hoa dâm bụt làm hàng rào mà đồng bào Bana làng M9 dùng hoa giấy tạo dáng kết khung làm cổng ngõ cho ngôi nhà của mình thật lộng lẫy giữa sắc trời xanh biếc tạo nên không gian xanh cho ngôi làng M9 thật khác biệt với những ngôi làng ở niềm núi xưa nay.
Mỗi ngôi nhà đều có dáng cổng khác nhau nhưng đều dùng hoa giấy làm chất liệu chính giúp cho con đường ngõ xóm vào làng M9 thêm lung linh sắc màu trong ánh nắng nồng nàn của miền sơn cước tràn đầy sức xanh.
Trên đường đi tham quan làng, chúng tôi gặp gỡ bà Đinh Thị Nhất ở làng M9, xã Vĩnh Hòa, bà khoe với chúng tôi: Làng chúng tôi đẹp lắm, nhà nào cũng trồng hoa giấy, dâm bụt hay các loài hoa khác. Rác sinh hoạt thì bỏ vào thùng không vứt bừa bãi như trước kia, cứ bỏ vào thùng sẽ có người chở đi xử lý, còn không thì đốt chứ không xả rác lung tung đâu.
Chúng tôi trò chuyện với ông Đinh Văn Mưu – Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hòa về công tác bảo vệ môi trường tại làng M9 thì ông vui vẻ cho biết: Làng M9 có 352 nhân khẩu với 102 hộ đều là đồng bào Bana. Bà con trong làng M9 rất ý thức bảo vệ môi trường. Mỗi gia đình đều trồng hoa, cây xanh trong vườn nhà, thùng rác thì để bên đường, các hộ gia đình cứ bỏ rác vào thùng rồi xe chuyên dụng của xã đến mang rác đi xử lý tại khu tập trung. Trong các buổi sinh hoạt cộng đồng, Trưởng làng hay người có uy tín trong làng đều nhắc nhở, tuyên truyền, vận động bà con cùng chung tay xây dựng làng M9 xanh – sạch – đẹp, điển hình mẫu cho các làng khác học tập làm theo.
Những thùng đựng rác màu xanh nằm lặng lẽ bên đường trước nhà người dân, nó vui vẻ đón rác để giữ làng M9 sạch đẹp mỗi ngày nhờ ý thức chấp hành bảo vệ môi trường của bà con trong làng.
Chúng tôi tạm biệt ngôi làng M9 khi trời đã bắt đầu hạ nắng nhưng làng vẫn đẹp lung linh tươi sắc với đủ gam màu cuộc sống, nằm êm ả giữa thung lũng xanh biếc được bao bọc bởi núi rừng Vĩnh Hòa. Nơi đó, mặc dù cuộc sống người dân vẫn nghèo khó nhưng họ đang sống giữa bầu không khí trong lành của màu xanh sự sống hòa quyện với màu xanh đất trời cùng thiên nhiên tươi đẹp như bức tranh sơn dầu xanh thắm.