Biến đổi khí hậu - những hệ lụy trông thấy ở Tây Bắc

Trước đây, Tây Bắc có 2 mùa rõ rệt, mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa bắt đầu từ tháng 4, có năm muộn thì tháng 5 và kết thúc thường vào tháng 9 tháng 10, lượng mưa trung bình năm khoảng 1.600mm đến 2.000mm. Tuy nhiên, có nhiều trận mưa có cường độ từ 200 – 400mm/ngày nên thường xảy ra lũ ống và lũ quét. Đặc biệt, khu vực huyện Mường Tè, huyện Sìn Hồ của Lai Châu thường mưa rất lớn và kèm theo giông lốc. Song năm nay, từ tháng 1 đến tháng 4, lượng mưa trung bình trong tháng chỉ đạt từ 10 – 20mm. Có tháng dưới 10mm. Tổng số giờ nắng trong năm của Tây Bắc dao động từ 1.800 giờ đến 2.000 giờ, hầu như không có tháng nào dưới 100 giờ nắng; nhiệt độ trung bình tháng nóng nhất ở Tây Bắc khoảng từ 25 – 27^oC.

Nhưng vài năm trở lại đây, nhiệt độ trung bình tháng nóng nhất có thời điểm lên đến 35^oC. Chưa khi nào thời tiết giữa các vùng miền lại có nét tương đồng như hiện nay; miền núi cũng nóng như miền xuôi, nền nhà cũng đổ mồ hôi... cũng có hiện tượng mưa phùn và nắng nhiều, mưa ít. Diễn biến cực đoan của thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, không theo quy luật và cường độ rất lớn. Mùa mưa dần ngắn lại, ngày nắng nóng tăng lên. Nông nghiệp, lâm nghiệp là những ngành sản xuất chính ở Tây Bắc chịu tác động mạnh mẽ nhất của việc biến đổi khí hậu và những biến động về thời tiết.

Năm 2018, cả bản Sán Tùng, xã Tả Ngảo, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu bị xóa sổ hoàn toàn do mưa lũ, sạt lở đất đá. Đó là những hệ lụy của việc tàn phá môi trường dẫn đến nguyên nhân diễn biến cực đoan của thời tiết. Báo Tài nguyên và Môi trường trân trọng giới thiệu hình ảnh một số địa phương bị ảnh hưởng trực tiếp bởi diễn biến cực đoan của thời tiết.  

Mưa lũ năm 2020 ở Lai Châu làm nhiều ngôi nhà của đồng bào dân tộc thiểu số bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Biến đổi khí hậu làm cho việc sản xuất nông nghiệp của đồng bào gặp nhiều rủi ro, khó khăn và nghèo đói. Trong ảnh: Ruộng cấy lúa của người dân bị thiếu nước nghiêm trọng do thời tiết hạn hán.

Do hán hạn nên đồng bào DTTS thường xuyên thiếu nước sinh hoạt trong các tháng mùa khô.

Do bị ảnh hưởng của thời tiết nắng nóng, xoài của bà con Sơn La bị rụng non rất nhiều. Ảnh chụp năm 2020.

Biến đổi khí hậu đã khiến một số địa phương ở Tây Bắc như Sa Pa, Lào Cai xuất hiện băng tuyết, làm ảnh hưởng rất lớn đến đồng bào DTTS trong việc sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi gia súc.