Bàn giải pháp ngừng sử dụng Amiăng trắng ở Việt Nam

Hoạt động thương mại và sử dụng amiang hiện đã bị cấm hoàn toàn ở một số quốc gia. Tuy nhiên, Việt Nam cũng như nhiều nước đang phát triển vẫn sử dụng amiăng làm vật liệu xây dựng. Hội thảo nhằm làm rõ hơn, sâu hơn về tính nguy hại của hợp chất amiăng trong tấm lợp fibro- xi măng, từ đó giúp các cơ quan chức năng có những chính sách, kế hoạch, chương trình cụ thể để hoá giải thực trạng này ở Việt Nam.

Đồng thời, cung cấp thông tin về các giải pháp thay thế, tình hình vận động ngừng sử dụng amiăng trắng ở Việt Nam và trên thế giới. Đặc biệt, nâng cao nhận thức của người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số về tác hại của amiăng trắng. Khuyến khích các địa phương, doanh nghiệp tham gia hỗ trợ bà con dân tộc thiểu số có điều kiện tốt hơn để tiếp cận, sử dụng các vật liệu thay thế này.

Ông Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam phát biểu khai mạc hội thảo sáng 8/1

Phát biểu khai mạc hội thảo, nhà báo Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam cho biết, amiăng được sử dụng rất rộng rãi để sản xuất các vật liệu chống cháy, cách âm, cách nhiệt dùng trong xây dựng, đóng tàu biển, tàu ngầm... 10 năm trở lại đây, Việt Nam luôn đứng vị trí thứ 5 trong top 10 nước sử dụng amiăng; amiăng vẫn len lỏi, tồn tại khá phổ biến ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi ở nước ta.

“Đó là trực trạng báo động, một trong những thách thức nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng”, nhà báo Hồ Quang Lợi nhấn mạnh.

Theo ông Lợi, có những khuyến cáo nói rằng, hít phải các sợi amiăng có thể gây ra các bệnh nghiêm trọng và gây tử vong, bao gồm ung thư phổi, u trung biểu mô, bụi phổi amiăng. Cũng có tài liệu ước tính, hiện amiăng gây ra 255.000 ca tử vong mỗi năm.

Bởi vậy, hoạt động thương mại và sử dụng amiăng đã bị hạn chế rất nhiều, bị loại bỏ hoặc bị cấm hoàn toàn ở một số quốc gia, bao gồm Liên minh Châu Âu, Úc, Nhật Bản... Tuy nhiên, nhiều quốc gia đang phát triển vẫn sử dụng amiăng làm vật liệu xây dựng.

Trong đó, Việt Nam chúng ta cũng đang đối mặt với nhiều loại vật liệu xây dựng chứa hợp chất độc hại này. Trong đó tấm lợp Fibro- xi măng đang có một khối lượng lớn hiện có trong mọi vùng miền đất nước, nhất là ở các vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Thực hiện Quyết định 1469/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng của Việt Nam đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030, trong đó tại Khoản 4, Điều 1 Thủ tướng đã chỉ đạo: Giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2030 xây dựng lộ trình giảm dần, tiến tới chấm dứt việc sử dụng sợi amiăng trắng trong sản xuất vật liệu lợp.

Toàn cảnh hội thảo

“Để thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tôi mong muốn hội thảo cung cấp những thông tin khoa học, chuẩn mực, sâu sắc về vấn đề amiăng trắng. Những nội dung tham luận và kết luận tại hội thảo phải là những thông tin đa chiều, khách quan, chuẩn mực, có tính phản biện cao”, ông Lợi nói.

Phát biểu tại hội thảo, ông Phillip Hazeton - Giám đốc Tổ chức Nhân dân về y tế, giáo dục và phát triển Hải ngoại Ô-xtrây-li-a (APHEDA) cho biết, ngoài khu vực châu Á, các quốc gia đều biết amiăng bị cấm trên toàn cầu. Việt Nam đã xây dựng lộ trình ngừng sử dụng amiăng vào năm 2023. Tuy nhiên, các nhóm lợi ích về vấn đề amiăng vẫn tìm mọi cách để đánh đổi sức khỏe dài hạn lấy lợi ích kinh tế ngắn hạn.

“Đây là thời điểm để hành động dừng sử dụng amiăng trắng bảo vệ sức khỏe của chính mình và con người. Hi vọng rằng, Việt Nam sẽ thúc đẩy lộ trình cấm sử dụng amiăng trắng trong lĩnh vực xây dựng để có những bước chuyển dịch tiếp theo tiến tới cấm sử dụng hoàn toàn amiăng trắng”, ông Phillip Hazeton mong muốn.

Do vậy, thông qua báo chí, hội thảo mong muốn đưa đến cho công chúng cũng như các cơ quan có trách nhiệm nhận thức sâu về mối nguy hại và những thông điệp, khuyến cáo, giải pháp cần thiết để hướng dẫn cộng đồng phòng tránh sự tác động xấu đến sức khỏe của amiăng.